استرداد لاشه چک صیادی و چک های قدیمی با طرح دعاوی قانونی امکان‌پذیر است. پس اگر شما بابت ضمانت انجام کاری و یا پرداخت وجهی نیز چک تضمینی را به شخصی داده‌اید؛ ولی به دلیل فسخ قرارداد کاری و یا پرداخت وجه چک به صورت نقدی درخواست برگشت چک را از طرف مقابل دارید. اما دارنده چک از بازگرداندن چک شما امتناع می‌کند باید برای استرداد لاشه چک به دستگاه‌های قضایی شکایت کنید.
چنانچه دارنده چک در زمانی چک شما را فروخته و به شخص ثالثی داده است در زمان طرح دعوی استرداد لازم است تا شخص ثالث هم به همراه اولین دارنده چک در دادگاه حاضر شود. البته باید طرح این گونه دعواها در دادگاه حقوقی محل سکونت دارنده چک اجرا شود.
منظور از استرداد لاشه چک چیست؟
استرداد چک یعنی چه ؟ چک در بازارهای اقتصادی یک نوع سند تجاری است که در معاملات بین افراد از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل انواع چک صیادی و همچنین چک های قدیمی به وفور به علت‌های مختلفی از جمله پرداخت وجه، به شکل امانی و یا به صورت ضمانت بین اشخاص رد و بدل می‌شود. اما گاهی اوقات دلایلی سبب می‌شود تا اعتبار این سند تجاری از بین برود. پس چک به یک لاشه یعنی مالی بی‌ارزش تبدیل می‌شود. از این رو استرداد لاشه چک یعنی پس گرفتن چک از کسی که اجازه ندارد مبلغ چک را از بانک نقد کند. به دیگر بیان استرداد لاشه چک در واقع به معنای پس گرفتن یک چک است که به هر دلیلی منجر به عدم پرداخت شده و به صورت لاشه تبدیل شده است. در واقع، این فرآیند به منظور بازگرداندن اعتبار چک به صاحب اصلی آن انجام می‌شود. این موضوع به ویژه در مواقعی که چک به عنوان یک سند تجاری و اعتباری مورد استفاده قرار می‌گیرد، اهمیت دارد. در ایران، استرداد لاشه چک معمولاً توسط بانکی انجام می‌شود که چک ابتدا صادر شده است.
🔗بیشتر بخوانید : صدور حکم استرداد لاشه چک
استرداد لاشه چک چگونه امکان‌پذیر است؟
شما با اثبات برخی موارد مانند مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه می‌توانید دادخواست استرداد یا بازگرداندن لاشه چک را از مقامات قضایی داشته باشید. این شرایط به شرح ذیل است:
چک امانی
اگر چک را به صورت امانی به نام شخصی صادر کرده باشید باید بتوانید امانی بودن چک را ثابت کنید. سپس برای استرداد لاشه چک امانی اقدامات لازم را انجام دهید.
پرداخت وجه چک
باید با ارائه فیش واریزی به نام دارنده چک ثابت کنید که دین خود را به دارنده چک ادا کرده‌اید.
بابت تضمین
چنانچه چک برای تضمین کاری مثل گرفتن وام صادر شده باشد ولی گرفتن وام منتفی شود شما می‌توانید درخواست استرداد لاشه چک را داشته باشید.
بابت انجام تعهد
اگر شخصی برای انجام تعهد قرارداد رسمی یا غیر رسمی چکی را صادر کند؛ اما اصل تعهد به دلایل مختلفی از بین برود امکان استرداد لاشه چک وجود دارد.
در خصوص معامله
چنانچه برای انجام معامله‌ای چکی را صادر کنید؛ ولی معامله فسخ شود حتماً چکی که برای بهای معامله صادر کرده‌اید باید در اسرع وقت به شما بازگردانده شود.
استرداد چک صیادی
برای لغو چک صیادی، شما باید به بانکی که چک را صادر کرده‌اید مراجعه کنید. با ارائه کارت شناسایی و اطلاعات مربوطه، می‌توانید از متصدیان بانک خواسته و درخواست لغو چک را ثبت کنید. این کار به ویژه مهم است تا از وقوع هرگونه تراکنش ناخواسته یا انحرافی جلوگیری شود.
مدارک و نحوه طرح دعوی استرداد لاشه چک
در طرح این گونه دعواها باید صادرکننده چک با تهیه مدارکی از قبیل:
- اصل کارت شناسایی
- نامه قضایی و یا ثبتی
- رسید پرداخت وجه چک
- تصویر سند عادی اگر شهود و مطلعینی ندارید
- رضایت‌نامه رسمی که نشان دهد دارنده چک طلب خود را دریافت کرده است
نشان دهد که استحقاق پس گرفتن چک را از دارنده چک دارد. البته شما باید تمامی این اسناد و مدارک را مانند دادخواست دعوای الزام به تحویل ملک توسط یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی محل خود به دادگاه ارسال کنید.
قاضی با بررسی اسناد و مدارک صاحب چک دستور می‌دهد تا طرفین دعوی در وقت مشخصی در دادگاه حاضر شوند. چنانچه تمامی دلایل و مدارک صاحب چک درست و کامل باشند. یعنی هیچ ایراد قانونی از نظر شکلی و ماهیتی بر اسناد و مدارک وارد نباشد. قاضی دادگاه صالح حکمی قانونی را برای استرداد لاشه چک صادر خواهد کرد.
استرداد لاشه چک از شخص ثالث
در هنگام طرح دعوای استرداد باید شخص ثالث را نیز به همراه کسی که دارنده اولیه است طرف دعوی قرار دهید هرچند در نهایت کسی که چک در دست او است محکوم به استرداد آن می شود. استرداد لاشه چک از شخص ثالث در ایران به عهده بانکی است که چک صادر کننده را صادر کرده است.
ماده قانونی استرداد لاشه چک
بر اساس ماده ۶۱۹ قانون مدنی ایران، امین موظف است که عین مالی یا هر چیز دیگری که به عنوان امانت دریافت کرده است را بدون تغییر و رد کند و در صورتی که این کار را انجام ندهد، مسئولیت قانونی پیش روی او قرار می‌گیرد.
همچنین، بر اساس ماده ۶۲۰ قانون مدنی، امین باید مال ودیعه را به همان شرایط و وضعیتی که در زمان ودیعه کردن آن موجود بوده است، به موقع و بازگرداند. امین در این مورد مسئول نواقصی که از عمل خودش ناشی نشده باشد، نیست ولی در صورت وجود نواقصی که به عمل او برمی‌گردد، مسئولیت وی ممکن است ایجاد شود.
در مجموع، قوانین مدنی ایران امین را مسئول نگهداری و بازگرداندن مال ودیعه به شرایط اولیه می‌کنند و در صورتی که امین از این تعهدات پیروی نکند، ممکن است با مسائل قانونی مواجه شود.
چگونگی اجرای حکم صادره
در اجرای صادره به دارنده چک ابلاغ می‌شود که به مدت ۱۲ روز از زمان تاریخ ابلاغ وظیفه دارد تا اصل چک یا سفته را به صاحب آن بازگرداند. چنانچه شخص دارنده چک پس از دریافت اظهارنامه از پس دادن لاشه چک امتناع کند. مطمئناً دادگاه طی یک شرح قانونی به بانک صادرکننده‌ی چک تمام مشخصات چک را اعلام می‌کند. سپس از بانک می‌خواهد که پرداخت وجه این چک به دارنده چک ممنوع کند. البته شما با دادخواست خیانت در امانت این اجازه را دارید تا از دارنده چک در دادگاه کیفری شکایت کنید.
برای انجام این کار می‌توانید از وکیل مطالبه وجه گروه وکلا ایران دادگستر کمک بگیرید. یقین داشته باشید وکلای مجرب و متبحر موسسه حقوقی ایران دادگستر به درستی مطابق با قوانین جدید کشور اظهارنامه و همچنین دادخواست استرداد لاشه چک را برای شما تنظیم می‌کند.
سخن پایانی
در مواردی که شما در هنگام اقامه دعوی استرداد لاشه چک یا سفته دچار خسارت شوید و برای این ضرر مالی مستندات و دلایل لازم را داشته باشید می‌توانید از دارنده چک به غیر از استرداد چک مطالبه خسارت هم داشته باشید. البته اگر دارنده چک از چک صادر شده در وجه وی سوء استفاده کرده باشد و مرتکب جرم شده باشد، می‌توانید از دستگاه‌های قضایی خواستار محکومیت او هم باشید.
مهم‌تر اینکه اگر مبلغ چک زیر ۲۰ میلیون تومان باشد استرداد لاشه چک در صلاحیت شورای حل اختلاف است؛ ولی اگر مبلغ چک بیشتر از ۲۰ میلیون تومان باشد بهتر است برای دادخواهی با کمک وکلای مطالبه وجه در گروه وکلا ایران دادگستر به دادگاه عمومی مراجعه کنید.
