اجاره به شرط تملیک یک قراردادی است که طبق آن می‌توانید خانه، زمین، ماشین و یا هر دارایی دیگری را اجاره کنید. سپس به مرور زمان با پرداخت اجاره بهای مال، صاحب آن شوید. این امکان برای افرادی فراهم شده است که توان مالی برای خرید این اموال ندارند؛ ولی با گذشت زمان قادرند مال اجاره شده را بخرند.
ولی یادتان باشد شرایط اجاره به شرط تملیک با نحوه فروش اقساطی خانه، خودرو، وسایل الکتریکی و غیره متفاوت است؛ چون مال در مدت اجاره به صورت امانت در دست مستاجر قرار دارد پس نباید هیچ نقص و عیبی به مال وارد شود.
شرط تملیک چیست
قرارداد اجاره به شرط تملیک چیست؟
امروزه بالا بودن قیمت خانه، اتومبیل و برخی لوازم دیگر و از طرفی کم بودن درآمدها سبب شده است تا برخی نهادها، شرکت‌ها و سازمان‌ها خدمت مهمی را ایجاد کنند. بنابراین افراد می‌توانند پیش از آنکه بهای مالی را به طور کامل پرداخت کنند آن مال اعم از خانه، خودرو و یا هر وسیله دیگری را تصرف کنند.
این قرارداد بین متقاضیان و شرکت‌های مختلف چه دولتی و چه خصوصی منعقد خواهد شد. ولی در واقعیت مالک اصلی بانک‌ها و شرکت‌ها هستند. بنابراین اجاره به شرط تملیک در واقع دو قرارداد از نوع خرید و اجاره‌ی مال در یک سند است. پس اگر مستاجر کلیه شرایط قید شده در قرارداد را رعایت کند بعد از مدتی مال اجاره شده به مستاجر تعلق خواهد گرفت.
انواع قرارداد اجاره به شرط تملیک
قراردادهایی که در رابطه با اجاره مالی به شرط تملیک منعقد می‌شوند به ۲ شکل هستند:
-
اجاره به شرط رضایت
طبق این قرارداد بعد از پایان یافتن قرارداد اجاره اگر مستاجر با میل و رغبت خود عین مستاجره را بخواهد اصل آن مال را به طور رسمی به ملکیت درمی‌آورد. پس موجر در زمان عقد قرارداد موظف است انتقال عین مال را به نفع مستاجر اعلام کند. از این رو در قراردادهای اجاره به شرط تملیک به رضایت، انتقال قطعی مال مورد نظر فقط به رضایت مستاجر بستگی دارد و نیازی به راضی بودن دو طرف نیست.
-
اجاره به شرط نتیجه
این نوع اجاره به شرط تملیک بیشتر در جوامع امروزی رواج دارد. زیرا مانند مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه مال به طور ۱۰۰٪ به مالک اصلی خودش تعلق دارد و تنها به صورت امانت در اختیار مستاجر قرار گرفته است. پس انتقال مالکیت فقط به رعایت مندرجات در قرارداد بستگی دارد. چنانچه تا پایان مدت اجاره تمامی شرایط رعایت شده باشد انتقال مالکیت با رضایت دو طرف انجام خواهد شد.
البته در این نوع قراردادها موجر و مستاجر اختیار فسخ کردن قرارداد را ندارند. در همین رابطه شما می‌توانید از وکیل ملکی در گروه وکلا ایران دادگستر کمک بگیرید. زیرا وکلای ملکی در این مجموعه تمام مفاد لازم در قراردادهای اجاره به شرط تملیک را می‌دانند و نسبت به اجرای هر کدام از این مفاد واقف هستند.
قوانین و نکات مهم اجاره به شرط تملیک
قرارداد اجاره به شرط مالکیت از عقود تازه‌ای است که بعد از تمام شدن عقد قرارداد، مستاجر صاحب مال خواهد شد پس تملیک جزو تعهدات فرعی است که نوعی شرط به حساب می‌آید. بنابراین تعهدات قید شده در این نوع قراردادها باید مطابق با رضایت طرفین باشد.
به موجب این قرارداد زمانی مالکیت اموال قید شده در قرارداد به نام مستاجر انتقال پیدا می‌کند که مستاجر آخرین بهای اجاره خود را پرداخت کرده باشد. در غیر این صورت الزام به تحویل ملک تغییر پیدا می‌کند و مستاجر موظف است مال اجاره‌ای را صحیح و سالم به صاحب آن برگرداند.
اصولاً در این قراردادها مدت زمان اجاره متناسب با عمر مفید اموال قید شده در قرارداد تعیین می‌شود. بنابراین مستاجر این اجازه را دارد تا پایان مدت زمان اجاره از منفعت‌های مال اجاره‌ای بهره ببرد. ولی نمی‌تواند خود را مالک اصلی آن مال بداند. زیرا این نوع قرارداد در صورت انجام تعهدات تا حدودی تغییر می‌کند.
سخن پایانی
با توجه به شرایط انقضای قرارداد اگر مستأجری به کلیه تعهدات خود عمل کند. مالکیت مال مورد نظر به ملکیت مستاجر درمی‌آید و قرارداد با انتقال سند رسمی خاتمه پیدا می‌کند. از این رو شرایط قراردادهای اجاره به شرط تملیک با فروش اقساطی اموال کاملاً متفاوت است. چون ممکن است در این مابین قرارداد توسط موجر و مستاجر فسخ شود. حتی ممکن است قرارداد اجاره تمام شده باشد ولی خریدار یا همان مستاجر به تعهدات قرارداد عمل نکرده باشد پس قرارداد فسخ می‌شود.
از آنجایی که قراردادهای اجاره به شرط تملیک به شکل توافقی تنظیم می‌شود بهتر است قبل از بستن قرارداد با وکیل ملکی گروه وکلا ایران دادگستر مشورت کنید. زیرا این نوع قراردادها بر اساس قانون مدنی کشور تنظیم می‌شوند پس باید تعهدات این قرارداد طوری تعیین شود که هیچ کدام از مستاجر و مالک نتوانند به میل خود قرارداد را فسخ کنند مگر اینکه مالک یا مستاجر بر خلاف تعهدات و شروط منعقد شده در قرارداد عمل کنند.
