نحوه اثبات شهادت دروغ از طریق پرسیدن سوالات متعدد و گمراه کننده از شهود امکان‌پذیر است. به طوری که فرد شاهد نتواند به درستی و روشنی پاسخ گوی سوالات شما باشد. از دیگر نحوه اثبات شهادت دروغ مقایسه صحبت‌های شاهد و اثبات تناقضات او با ۲ شاهد دیگر است.
البته بهترین روش برای نحوه اثبات شهادت دروغ زمانی است که غیر عادل بودن، بالغ بودن، داشتن سوءسابقه، طهارت مولد و برخی شرایط دیگر فرد شاهد ثابت شود. البته باید افرادی عادل و بالغ با بررسی شرایط فرد شاهد در دادگاه کذب بودن شهادت او را تائید کنند.
اثبات شهادت دروغ در دادسرا از چند راه قابل انجام است
- اقرار: فرد اقرار کند و از شهادتی که داده است برگردد.
- گواهی دیگران: افرادی به خلاف واقع بودن شهادت شاهدان اولیه شهادت دهند.
- علم قاضی: گاه نیز قاضی از راههای مختلف علم پیدا می‌کند که شهادت ادا شده دروغ است.
شهادت دروغ چیست؟
اگر فردی به عنوان شاهد نزد مقامات رسمی در دادگاه به نفع یکی از طرفین دعوا از طریق ادله اثبات دعوا مانند:
- اقرار
- قسم
- امارات
- شهادت
- اسناد کتبی
نیز شهادت دروغ دهد. همچنین با ادعای دروغ در دادگاه به نفع یکی از طرفین صحبت کند. قانون‌گذار این شاهدی و گواه کذب را جرم تلقی می‌کند و برایش مجازات مشخصی را تعیین خواهد کرد. البته لازم است بدانید که شهادت دروغ نباید خارج از دادگاه و مقامات قضایی مثل شهادت دروغ در کلانتری باشد.
نحوه اثبات شهادت دروغ
شهادت دروغ چگونه اثبات میشود؟ شهادت، نقش به سزایی در نظام حقوقی و قضایی کشور ما دارد. چرا که تحت عنوان یکی از علل اصلی اثبات دعوا در قانون مدنی و آیین دادرسی شناخته شده است و اکثر دعاوی که در مراجع قضایی عنوان می‌گردند، به کمک شهادت شهود به اثبات رسیده‌اند. اثبات شهادت دروغ در دادسرا نیز از همین حیث، حائز اهمیت است.
در پاسخ به سوال چگونه شهادت دروغ را ثابت کنیم، مطابق با ماده ۱۷۷ قانون مجازات اسلامی باید کسی که در دادگاه قضایی شهادت می‌دهد دارای شرایط زیر باشد:
- بالغ
- عاقل
- عادل
- طهارت مولد
- نداشتن سوءسابقه
- نداشتن دشمنی با طرفین دعوا
- عدم اشتغال به گدایی و ولگردی
موارد بالا برای اثبات شهادت دروغ در دادسرا بسیار کمک کننده هستند. پس شما با رد یکی از این شرایط لازم می‌توانید اظهارات شاهد حتی شهادت اقوام درجه یک در دادگاه را هم رد کنید و شهادت وی را دروغ اعلام نمایید. مورد دیگر اینکه با سوالات مکرر باعث ضد و نقیض شدن اظهارات شاهد شوید تا قاضی به شهادت دروغ فرد پی ببرد.
پیشنهاد میکنیم در این زمینه از وکلای متبحر و متخصص گروه وکلا ایران دادگستر که سابقه زیادی در حوزه رد اظهارات شهود در دعواهای مختلف دارند بهره‌مند شوید. مطمئن باشید که تمامی وکلای گروه ایران دادگستر خصوصاً وکیل ثبتی و وکیل کیفری این مجموعه با داشتن هوش نسبی اجازه نمی‌دهند حقی از شما ضایع شود.
مهلت شکایت از شهادت دروغ
مهلت شکایت از شهادت دروغ از جمله مواردی است که مشمول مرور زمان تعقیب میشود. جرم شهادت کذب پس از انقضای مدت یک سال طرح دعوی توسط کسی که شهادت دروغ داده است دیگر پیگیری نمی‌شود و مشمول مرور زمان تعقیب میشود.
منظور از مرور زمان مدتی است که پس از آن دیگر جرم مورد تعقیب قرار نمی‌گیرد و مجازات هم اعمال نمی‌شود. مرور زمان بر سه قسم است: مرور زمان تعقیب، زمان صدور حکم و مرور زمان اجرای حکم. همانطور که گفتیم شکایت از شهادت دروغ مشمول مرور زمان تعقیب است.
بنابراین حتی اگر کسی جرم شهادت دروغ را مرتکب شود اما مجرم طی مدت یک سال دستگیر نشود، پس از انقضای آن مدت دیگر مجرم مورد تعقیب قرار نمی‌گیرد و می‌گویند جرم مشمول مرور زمان شده است. این مدت زمان برای شکایت و پیگیری از شهادت دروغ حدود یک سال است.
راههای اثبات شهادت کذب
از مهمترین راههای دفاع در اثبات کذب بودن شهادت شهود توسل به دو راهکار جرح شهود و همچنین طرح سوالاتی هوشمندانه و دقیق از شهود در محضر دادگاه در دعاوی حقوقی، کیفری و خانواده و غیره می‌باشد.
1- جرح شهود
یکی از راههای اثبات شهادت کذب که بسیار هم مهم است جرح شهود است که بدین معناست که مدعی شهادت کذب، ادعا نماید شاهد طرف مقابل، فاقد یکی از شرایطی است که قانون برای شهود (بالغ، عاقل، عدالت، طهارت مولد، ذی نفع نبودن در موضوع دعوی، نداشتن خصومت با یکی از طرفین دعوی، عدم اشتغال به تکدی گری و ولگردی) تعیین کرده است. در این صورت دادگاه به بررسی موارد جرح می‌پردازد.
2- طرح سوالاتی زیرکانه از شهود و ارایه تعارض در اظهارات
در این خصوص پیشنهاد می‌گردد از قاضی پرونده تقاضای ادای شهادت منفردانه شهود گردید؛ چرا که در صورت اثبات کذب بودن شهود، شاهد تعارض گویی های فراروان شهود با شخصی می‌گردید که به شهود کذب متوسل گردیده است و این امر نیازمند طراحی سوالات و سناریوی از پیش ساخته ای می‌باشد که بتوانید از طریق آن تعارض در صحبت های شهود را برملا سازید.
جرم شهادت دروغ و مجازات آن در قانون جدید
چون شهادت دروغ شفاهی و حتی شهادت دروغ کتبی جزو جرائم عمدی است پس مجازات سوگند خوردن و شهادت دروغ دادن در دادگاه اسلامی طبق ماده ۶۴۹ و ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی عمدتاً فرد شهادت دهنده به ۳ ماه و یک روز تا ۲ سال حبس محکوم میشود. همچنین طبق حکم شرعی شهادت دروغ جزای نقدی شهادت کذب هم حدود ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال تا ۱۲ میلیون ریال است.
البته طبق مجازات شهادت دروغ در قانون جدید اگر شهادت دروغ در باب قصاص و دیات باشد شاهد باید خسارت وارد آمده به طرفین دعوا را بپردازد. چنانچه طرف مقابل راضی به دریافت خسارت نشود با نظر قاضی باید شاهد همان‌گونه که به ناحق یک طرف دعوا قصاص شده است نیز قصاص شود و بر روی شاهد همان مجازات اعمال شود.
مجازات شهادت کذب و دروغ
مجازات شهادت دروغ در قانون جدید به این صورت است که بر اساس ماده 650 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، هر کس در دادگاه نزد مقامات رسمی شهادت دروغ بدهد به 3 ماه و یک روز تا 2 سال حبس یا به یک میلیون و 500 هزار تا 12 میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. مجازات شهادت دروغ، همچنین به عنوان جعل یا دروغ در دادگاه شناخته میشود، در قوانین و مقررات حقوقی هر کشور ممکن است متفاوت باشد. در ادامه به مجازات‌های معمول برای شهادت دروغ اشاره میکنیم:
- مجازات شهادت دروغ ممکن است شامل حبس با مدت زمان مشخص باشد. مدت زمان حبس ممکن است در نظام قضایی هر کشور متفاوت باشد و بسته به شدت جرایم و شرایط موجود، تعیین شده باشد
- فرد متهم به شهادت دروغ ممکن است مجازاتی شامل پرداخت جریمه مالی بابت شهادت دروغ دریافت نماید. مقدار جریمه ممکن است بر اساس قوانین و دستورالعمل‌های مربوطه تعیین شود.
- در برخی موارد، شخصی که به شهادت دروغ متهم شده است، ممکن است از برخی حقوق و مزایای مرتبط با قوانین و مقررات حقوقی محروم شود. این محرومیت ممکن است شامل محرومیت از حقوق مدنی، سیاسی، مالی و… باشد.
- شخصی که به شهادت دروغ متهم میشود، ممکن است با تأثیرات اجتماعی روبرو شود. این شامل کاهش شهرت و اعتبار او در جامعه و روابط اجتماعی و شغلی او خواهد بود.
مرور زمان در شکایت شهادت کذب
مرور زمان در شهادت دروغ به معنای این است که زمان گذشته و اطلاعات جدید ممکن است باعث تغییر در شهادت یا اظهارنظر فرد شود. به عبارت دیگر، اگر کسی در یک زمان مشخص شهادتی می‌دهد ولی در زمان‌های بعدی اطلاعات جدید بدست آید که با شهادت او در تضاد است، او ممکن است شهادت خود را تغییر دهد یا اظهارنظر خود را تصحیح کند.
این موضوع به ویژه در قضایای حقوقی و کیفری مهم است، زیرا اعتبار و راستی شهادت‌ها و اظهارنظرها بر اساس دقت و صداقت زمانی که ارائه می‌شوند، ارزیابی میشود. بنابراین در مورد مرور زمان در شهادت دروغ باید بدانید اگر چه در اغلب دعاوی اثبات شکایت بدون شاهد صورت می‌گیرد. ولی در اکثر دعواها و شکایات حضور تعدادی شاهد عادل و بالغ که هوشیاری کامل داشته باشند الزامی است.
اما طبق ماده ۱۷۸ قانون مدنی اسلامی هیچ گاه در شهادت شرعی اسلام نباید علمی به خلاف اظهارات شاهد وجود داشته باشد. بنابراین در چنین شرایطی علم قاضی سبب میشود تا شاهدت پذیرفته نشود و یا اینکه شهادت دروغ تشخیص داده شود.
البته طبق ماده ۱۹۷ قانون مدنی اسلامی برای احراز اینکه گفته‌های شاهد شرعی است یا شرعی نیست قاضی می‌تواند برای مرور زمان در شکایت شهادت کذب به مدت ۱۰ روز به طرفین دعوا فرصت دهد. در این مدت وکیل کیفری گروه وکلا ایران دادگستر با پیگیری‌های جدی می‌تواند طرح شکایتی در خصوص شهادت کذب تنظیم کند.
سپس با بیانی قدرتمند و همچنین استدلال های مناسب که مستند به قوانین مدنی کشور و متناسب با نمونه رای شهادت کذب باشد در محقق بودن حق شاکی اقداماتی را انجام دهد.
نمونه شکایت شهادت کذب
با سلام
احتراماً به استحضار می رساند:
اینجانب به عنوان مشتکی عنه پرونده کیفری به شماره کلاسه ………. در دادگاه کیفری ………. به اتهام ……… بودم که به موجب دادنامه شماره ………. به اتهام ذکر شده محکوم شدم.
بنده پس از مشاهده دادنامه و مطالعه پرونده در دادگاه متوجه شدم که دلیل محکومیت شهادت شهود قید شده است. شاهدان طبق پرونده 1- ………… 2- ………… هستند که بنده هیچ یک از این افراد را نمی شناسم. این افراد به دلیل ارتباطات فامیلی و یا همسایگی با شاکی شهادت دروغ علیه بنده داده اند و شهادت آن ها غیرقابل استناد و باطل است. لذا با توجه به شرح شکواییه و ادله اینجانب که شامل 1- …… 2- …… می باشد
و همچنین با استناد به ماده 650 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده) تعقیب و مجازات مشتکی عنهم را به اتهام شهادت دروغ استدعا دارم.
حکم شرعی شهادت دروغ
رسول خدا (ص) می فرماید گواهی به دروغ همپایۀ شرک است یعنی مساوی با بت پرستی است و این جمله را سه مرتبه روی منبر تکرار فرمود آنگاه آیۀ شریفه ای که ترجمه اش گذشت تذکر فرمود.
در مستدرک است که حضرت باقر (ع) می فرماید خداوند در قرآن مجید گواهی دروغ را با شرک مساوی قرار داده است.
روایات منافاتی ندارد و این روایاتی که قول زور را گواهی دروغ دانسته با روایاتی که در باب غناء و کذب ذکر شد که قول زور را بغناء و کذب تفسیر نموده منافاتی ندارد زیرا ظاهرا برای بیان تطبیق و ذکر مصداق است با این بیان که ظاهر از معنی قول زور، قول باطل و گفتار نادرست است و دارای اقسامی است که بعضی گناه کبیره و برخی صغیره و پاره ای مکروه است و تعیین و تفصیل آنها باید بنص امام (ع) معلوم شود و باین روایات واضح می شود که غناء و دروغ و گواهی ناحق از قسم اول قول زور و گناه کبیره است.
سخن پایانی
چنانچه شما هم درگیر دعوای خانوادگی، کیفری و یا دعوای حقوقی و… در مراجع قضایی کشور هستید. همچنین طرف مقابل شما با استناد و اظهارات شهادت دروغ کتبی یا شفاهی اقدام به ثابت کردن ادعا و یا دفاع دروغین علیه شما کرده است.
به شما توصیه میکنیم از خدمات کارشناسان حقوقی گروه وکلای ایران دادگستر در خصوص لایحه اعتراض به شهادت شهود بهره‌مند گردید. زیرا این موسسه حقوقی خدمات قبول وکالت و مشاوره حقوقی در زمینه‌های مختلفی چون امور ملکی، امور ثبتی، قرارداد پیمانکاری، حوزه نفت، گاز و پتروشیمی و … را زیر نظر بهترین وکلای پایه یک دادگستری در ایران ارائه می‌دهد.
یک پاسخ
محتوای خیلی مفیدی بود
خیلی ممنون از شما