نکات اساسی در قرارداد پیمانکاری بینالمللی، قراردادهای پیمانکاری بینالمللی به دلیل تفاوت در قوانین، فرهنگها و محیطهای تجاری کشورهای مختلف، پیچیدگیهای بیشتری نسبت به قراردادهای داخلی دارند. برای اطمینان از اجرای صحیح و جلوگیری از اختلافات، توجه به نکات زیر ضروری است:
نمونه نکات اساسی در قرارداد پیمانکاری بینالمللی
– مشخصات طرفین قرارداد
هر قراردادی همیشه دو طرف دارد تعیین و مشخص کردن دقیق طرفین در عقود از مسلمات حقوقی است در این رابطه ذکر موارد زیر در قراردادهای بینالمللی ضروری است:
الف- نام و نشانی و مشخصات قانونی طرف ایرانی قرارداد.
ب- نام کامل و مشخصات دقیق نماینده طرف ایرانی قرارداد.
شماره و تاریخ و نام صادر کننده اعتبار نامه نماینده مجاز برای امضاء قرارداد.
ج- نام و مشخصات کامل طرف خارجی قرارداد بر اساس مدارک قانونی. طرف خارجی قرارداد بایستی مدارک قانونی بودن سمت خود را که به تائید مراجع ذی صلاح در کشور متبوع وی رسیده و توسط کنسولگری یا سفارت ایران در محل نیز گواهی شده باشد، ارائه نماید.
د- نام و مشخصات نماینده صاحب امضاء و تامالاختیار موسسه طرف خارجی قرارداد و نام صادر کننده و شماره و تاریخ اعتبار نامه رسمی نماینده جهت امضاء قرارداد.
هـ- سایر مشخصات لازم طرفین قرارداد بر حسب موضوع قرارداد: در صورت نیاز.
۲- موضوع قرارداد:
ذکر موضوع قرارداد به طور دقیق لازم است، نوع، مقدار، مشخصات کمی و کیفی کالا و در صورت لزوم خدمات بعد از قرارداد باید روشن شود. چنانچه موضوع قرارداد: ارائه خدمات باشد، نوع و محل ارائه خدمات باید به وضوح مشخص شود.
3- مدت قرارداد:
در متن قرارداد بایستی تاریخ شروع و خاتمه قرارداد مشخص و به مقتضای موضوع قرارداد جدول زمان بندی شده مراحل انجام کار ضمیمه قرارداد شود. ضمناً برحسب نوع قرارداد تغییرات احتمالی در مدت قرارداد و شرائط آن نیز پیش بینی گردد.
۴- مبلغ قرارداد:
کل مبلغ قرارداد باید به حروف و عدد به تفکیک ارزی یا ریالی و در صورت لزوم ارزی و ریالی ذکر گردد. نسبت یا مقادیر ارزی و ریالی قرارداد باید متناسب با نوع و حجم کارهای مندرج در قرارداد باشد.
5- ارز مورد قرارداد:
ارز مورد قرارداد طبق توافق طرفین با کسب نظر اداره نظارت بر ارز بانک مرکزی ایران تعیین خواهد شد.
۶- نحوه پرداختها:
الف- ریالی: قسمتی و یا کل مبلغ قرارداد به ریال در مقابل اسناد و طبق شرائط مذکور در قرارداد در داخل کشور قابل پرداخت است،
ب- ارزی پرداخت ارزی هر قرارداد به یکی از صور زیر خواهد بود
اعتبار اسنادی
رایج ترین نوع پرداخت مبلغ ارزی قراردادها، از طریق اعتبار اسنادی میباشد. که طرف خارجی قرارداد با ارائه اسناد و طبق شرائط اعتبار اسنادی مربوطه میتواند از مبلغ آن استفاده کند اعتبار اسنادی جهت کالا و خدمات هر دو قابل افتتاح است، شرایط پرداخت از قبیل مبلغ پیش پرداخت درصد پرداخت در مقابل اسناد حمل، کالا و صورت وضعیتهای تأیید شده خدمات باید به طور دقیق در قرارداد و فرم گشایش اعتبار اسنادی قید گردد.
هزینههای ثبت سفارش و گشایش اعتبار اسنادی و هزینههای تبعی آن در شرائط عادی معامله بر عهده طرف ایرانی قرارداد و هزینههای بانکی خارج از ایران به عهدۀ طرف خارجی قرارداد میباشد. این شرائط و یا خلاف آن باید در قرارداد و برگ گشایش
اعتبار اسنادی درج شود. در افتتاح اعتبار اسنادی و در تعیین نوع اعتبار اسنادی (قابل برگشت یا غیر قابل برگشت بودن، قابل انتقال بودن یا غیر قابل انتقال بودن، قابل تقسیم یا غیر قابل تقسیم بودن) دقت کافی لازم است، اعتبار اسنادی تأیید شده هرگز افتتاح نگردد، مگر با صلاح دید بانک مرکزی رعایت مقررات بانکی در این مورد لازم است، هرگاه پرداخت تمام یا قسمتی از مبلغ قرارداد از محل وام و یا اعتبار دریافتی طرف ایرانی قرارداد با رعایت اصل هشتادم قانون اساسی انجام پذیرد، بایستی مبلغ درصد و نحوه استفاده از وام نیز در قرارداد ذکر گردد.
حواله ارزی
در موارد خاص میتوان با کسب نظر از بانک مرکزی پرداخت مبلغ ارزی قرارداد را از طریق حواله ارزی انجام داد.
بروات ارزی
تمام یا قسمیت از مبلغ قرارداد در مقابل برواتی که طرف خارجی قرارداد همراه با اسناد مربوطه برای طرف ایرانی قرارداد میفرستد پس از قبولی طرف ایرانی قرارداد در سررسید قابل پرداخت است،
7- بازرسی و نظارت
در صورتی که کالای موضوع قرارداد: احتیاج به آزمایش و یا بازرسی قبل از حمل، داشته باشد، باید طرف خارجی قرارداد متعهد شود که تسهیلات لازم را برای انجام امور فوق فراهم آورد و طرف پرداخت کننده هزینههای مزبور نیز در قرارداد مشخص گردد. آزمایش و بازرسی قبل از حمل، باید توسط طرف ایرانی قرارداد یا نماینده وی و یا مؤسسات بینالمللی که با توافق طرفین انتخاب میشوند صورت گیرد. بدیهی است، این امر موجبی برای کاهش و یا سلب مسئولیت حقوقی طرف خارجی قرارداد نخواهد بود.
8- نحوه حمل، کالا
نحوه بسته بندی کالا باید با در نظر گرفتن حساسیت کیفیت و مشخصات کالا متناسب با طریقه حمل، مشخص گردد علاوه بر رعایت مقررات و استانداردهای بینالمللی در نوع بسته بندی باید نظرات طرفین عقد و مقررات خاص شرکتهای حمل، و نقل نیز در متن قرارداد منعکس گردد. بهتر است که روی هر بسته نام و مشخصات سازمان و یا شخص خریدار طبق فرم مورد توافق درج شود.
اعلام حمل، کالا
طرف خارجی قرارداد باید در فرصت زمانی پیش بینی شده، آماده بودن کالا برای حمل، و بندر بارگیری، را اعلام دارد و به محض حمل، کالا اطلاعات مربوط به محموله از قبیل نام، وسیله حمل، تاریخ حرکت و سایر مشخصات لازم را به طرف مقابل مخابره نماید. نوع مخابره باید در قرارداد قید گردد و در صورت صلاحدید انجام چند نـوع مخابره را الزامی کنند.
اسناد حمل،
لازم است که در متن قرارداد صورت اسناد حمل، دقیقاً مشخص و ذکر شود. در قراردادهائی که قیمت کالاهای حمل شده از طریق اعتبارات اسنادی پرداخت میشود. اسناد حمل، عبارتند از:
الف- سیاهه امضاء شده در سه نسخه که دو نسخه آن به گواهی اطاق بازرگانی محل رسیده باشد. همچنین گواهی مذکور میباید به تأیید کنسولگری و یا سفارتخانه جمهوری اسلامی ایران در آن کشور نیز برسد.
ب- بارنامه بدون قید و شرط نوع بارنامه اعم از زمینی، دریائی، هوائی و یا سرتاسری مشخص شود) رسیدهای مؤسسات کارگزار حمل، و نقل و رسید انبار را نباید به عنوان بارنامه پذیرفت.
ج- گواهی مبداء با ذکر نام کشور سازنده کالا در سه نسخه. در صورتی که بر اساس مقررات بعضی از کشورهای طرف قرارداد صدور گواهی مبدأ امکان نداشته باشد، جایگزین گواهی مبدأ گردد. بایستی با مذاکره طرفین معامله سند دیگری که حاکی از تعیین محل ساخت کالا باشد
د- صورت بسته بندی کالا حاوی وزن، ابعاد، و ریز محتویات هر بسته و در صورت لزوم سایر مشخصات در سه نسخه
هـ- گواهی کیفیت و کمیت کالا که به تأیید موسسه بازرسی کننده منتخب رسیده باشد. در سه نسخه
و- چنانچه علاوه بر اسناد فوقالذکر اسناد دیگری از قبیل گواهی بهداشت، قرنطینه کشاورزی، گواهی آزمایش کارخانه، سیاهه حمل، و غیره مورد احتیاج طرف ایرانی قرارداد باشد، جزء اسناد حمل، منظور گردد و چنانچه گواهی بعضی از اسناد توسط کنسولگری و یا سفارت جمهوری اسلامی ایران در کشور طرف خارجی قرارداد مورد نیاز طرف ایرانی قرارداد باشد در متن قرارداد و فرم گشایش اعتبار اسنادی آورده شود.
وسیله حمل، کالا
حمل، کالا به طریق زمینی، دریائی و هوائی یا ترکیبی از آنهاست که با توجه به نوع کالا و حساسیت و دوام آن انتخاب میگردد در این خصوص رعایت و قید موارد زیر توصیه میشود
الف- حمل، کالا در یک دفعه صورت خواهد گرفت یا در دفعات متعدد و اگر در دفعات متعدد حمل، کالا انجام میگیرد تعداد دفعات باید معلوم شود.
ب- تغییر بین راهی طریقه حمل، ((Transshipment بدون اجازه قبلی طرف ایرانی قرارداد مجاز نمیباشد.
ج- حمل، هوائی و دریائی کالا باید به وسیله هواپیمائی و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و یا با مباشرت آنها انجام پذیرد.
٩- ترخیص کالا
نحوه ترخیص کالا باید در متن قرارداد مشخص گردد در قراردادهای خرید کالا ترخیص بر عهده طرف ایرانی قرارداد خواهد بود ورود موقت لوازم کار فروشندگان و پیمانکاران برابر مدارک گمرکی در قبال ضمانت نامههای بانکی معتبر برای خدمات خاص موضوع قرارداد و در مدت معین و مورد توافق طرفین مجاز و کلیه هزینههای عهده فروشندگان و پیمانکاران خواهد بود در مورد ورود موقت مقررات گمرکی کشور باید رعایت گردد.
١٠- ضمانت نامهها
١- ١٠- ضمانت نامه پیش پرداخت
در صورتی که در قرارداد انجام پیش پرداخت به طرف خارجی قرارداد پیش بینی شده باشد در مقابل باید ضمانت نامهای حداقل به همان مبلغ از طرف خارجی قرارداد اخذ گردد.
ضمانت نامه پیش پرداخت باید دارای شرایط زیر باشد:
الف- مبلغ ضمانت نامه از ۲۵ درصد ارزش قرارداد بیشتر نباشد، مگر با تصویب بالاترین مقام دستگاه اجرائی مربوطه و تأیید بانک مرکزی ایران
ب- ضمانت نامه توسط بانک یا موسسه اعتباری مورد تأیید بانک مرکزی ایران صادر گردد.
ج- ضمانتنامه کاملاً بدون قید و شرط و مطابق با ضوابط مورد قبول بانک مرکزی ایران باشد.
د- ضمانت نامه دارای مدت و به درخواست طرف ایرانی قرارداد قابل تمدید باشد. چنانچه بانک به هر علتی نخواهد و یا نتواند ضمانت نامه را تمدید کند متعهد است، وجه ضمانت نامه را به طرف ایرانی قرارداد پرداخت نماید.
هـ- در ضمانت نامه ذکر شود که تمدید و ضبط و یا ابطال ضمانت نامه به درخواست کتبی، از طریق تلکس یا تلگراف رمزدار طرف ایرانی قرارداد و یا بانک کارگزار طرف ایرانی قرارداد انجام پذیر است،
و- مبلغ ضمانت نامه با ارائه اسناد و برابر دستور کتبی طرف ایـرانـی قرارداد و یا گواهی انجام کار کاهش خواهد یافت بانک صادر کننده ضمانت نامه در پایان سررسید ضمانت نامه برابر دستور کتبی طرف ایرانی قرارداد نسبت به پرداخت مانده وجه ضمانت نامه به طرف ایرانی قرارداد اقدام خواهد نمود.
ز- از قبول ضمانت نامههائی که به صورت اعتبار اسنادی صادر میگردد خودداری شود.
ح- در متن ضمانت نامه تاریخ شماره و موضوع قرارداد و همچنین شماره و تاریخ اعتبار اسنادی مربوطه قید گردد.
ط- وجه ضمانت نامه باید به ارز موضوع قرارداد باشد.
دستگاههای اجرائی موظفند درخواست تمدید، ضبط و یا ابطال ضمانت نامه را حتماً قبل از تاریخ سررسید ضمانت نامه انجام دهند در صورت عدم دریافت درخواست فوق، بانک کارگزار ایرانی موظف است؛ یک دوره ضمانت نامه را به هزینه طرف ایرانی قرارداد تمدید و مراتب را به طرف ایرانی قرارداد ابلاغ نماید.
۲- ۱۰- ضمانت نامه حسن انجام کار
جهت تضمین حسن اجرای تعهدات طرف خارجی قرارداد و تامین خسارات و ضرر و زیانهای ناشی از تخلف وی و برای تضمین کیفیت و کمیت کالای مورد معامله هنگام عقد قرارداد بایستی با توجه به نوع کالا و یا کار مورد نظر ضمانت نامه حسن انجام کار از طرف خارجی قرارداد دریافت گردد. تاریخ و نحوه آزاد شدن این ضمانت نامه باید در قرارداد مندرج گردد. دستگاههای اجرائی با در نظر گرفتن نوع و کیفیت کالا، کار و مبلغ قرارداد، مبلغ ضمانت نامه حسن انجام کار را که درصدی از مبلغ کل قرارداد میباشد، تعیین و در قرارداد ذکر نمایند..
ضمانت نامه حسن انجام کار باید دارای شرایط زیر باشد:
الف- در تعیین میزان و مبلغ آن رعایت مفاد مربوطه در آئین نامه معاملات دولتی برای سازمانهای دولتی الزامی است،
ب- ضمانت نامه توسط بانک یا موسسه اعتباری مورد تأیید سیستم بانکی ایران صادر گردد.
ج- ضمانت نامه کاملاً بدون قید و شرط و مطابق با ضوابط مورد قبول سیستم بانکی ایران باشد.
د- ضمانت نامه دارای مدت و به درخواست طرف ایرانی قرارداد قابل تمدید باشد. چنانچه بانک به هر علتی نخواهد و یا نتواند ضمانت نامه را تمدید کند متعهد است، وجه ضمانت نامه را به طرف ایرانی قرارداد پرداخت نماید.
هـ- در ضمانت نامه ذکر شود که تمدید، ضبط و یا ابطال ضمانت نامه به درخواست کتبی از طریق تلکس و یا تلگراف رمزدار طرف ایرانی قرارداد و یا بانک کارگزار طرف ایرانی انجام پذیر است،
و- مبلغ ضمانت نامه با ارائه اسناد و برابر دستور کتبی طرف قرارداد و یا گواهی انجام کار کاهش خواهد یافت بانک صادر کننده ضمانت نامه در پایان سررسید برابر دستور کتبی طرف ایرانی قرارداد نسبت به پرداخت مانده وجه ضمانت نامه طرف ایرانی اقدام می¬نماید.
ز- از قبول ضمانت نامههائی که به صورت اعتبار اسنادی صادر میگردد خودداری شود.
ح- در متن ضمانت نامه، تاریخ، شماره و موضوع قرارداد و همچنین شماره و تاریخ اعتبار اسنادی مربوطه قید گردد.
ط- وجه ضمانت نامه باید به ارز موضوع قرارداد باشد.
دستگاههای اجرائی موظفند درخواست تمدید ضبط و یا ابطال ضمانت نامه را حتماً قبل از تاریخ سررسید آن انجام دهند در صورت عدم دریافت درخواست فوق بانک کارگزار ایرانی موظف است؛ یک دوره ضمانت نامه را به هزینه طرف ایرانی قرارداد تمدید و مراتب را به طرف ایرانی ابلاغ نماید.
کسور وجهالضمان
در قراردادهای خرید کالا و خدمات با توجه به شرایط قرارداد و ضوابط مربوطه میتوان مبلغی وجهالضمان کسر نمود. در این موارد نحوه کسر و استرداد مبلغ وجهالضمان باید در قرارداد قید گردد.
۱۱- تعدیل قیمت:
در صورتی که با توجه به موضوع قرارداد: پیش بینی تعدیل قیمت ضرورت داشته باشد بایستی چگونگی تعدیل قیمت (به تفکیک بخشهای مختلف قرارداد و در نظر گرفتن شاخصهای بینالمللی و یا مورد توافق) برای قسمت ریالی و ارزی به طور جداگانه دقیقاً در متن قرارداد مشخص و قید گردد برای قراردادهائی که مدت آنها کمتر از یک سال است، معمولاً تعدیلی صورت نمیگیرد.
۱۲- تغییر مقادیر کار
افزایش یا کاهش معامله توسط طرف ایرانی قرارداد در مدت معینی از تاریخ قرارداد و بر اساس قیمتهای قرارداد تا در صدی که مقررات دولتی اجازه دهد مجاز است، پیش بینی تغییر مقادیر کار در طول اجرای قرارداد از نکات مهم است، و باید در تنظیم قرارداد آن را مد نظر قرارداد.
۱۳- نقشهها و دستورالعملها
در قراردادهای خرید ماشینآلات و تجهیزات فنی طرف خـارجـی قرارداد باید متعهد شود که کلیه نقشهها و دستورالعملهای لازم برای نصب، بهره برداری و نگهداری را در اختیار طرف ایرانی قرارداد قرار دهد.
۱۴- تغییر شرایط و مشخصات فنی
امکان تغییر دادن هر یک از شرایط قرارداد و یا مشخصات فنی با توجه به تأثیر این تغییرات در قیمت، زمان تحویل ضمانت و سایر ارکان قرارداد باید حین توافق جهت تنظیم قرارداد پیش بینی و در متن درج گردد.
۱۵- هزینهها، حقوق و عوارض گمرکی
در قراردادهای خرید کالا و یا خدمات کلیه مخارج گمرکی (حقوق گمرکی، سود بازرگانی، عوارض و هزینههای گمرکی) در کشور مقصد بر عهده طرف ایرانی قرارداد (خریدار) میباشد. و باید در شرائط مناقصه و در متن قرارداد ذکر گردد. هر شرطی برخلاف این با طرف خارجی قرارداد معمولاً با قوانین آمره کشور بیگانه مغایرت داشته و لازمالوفاء نیست.
۱۶- بیمه کالاهای خریداری شده
مبلغ بیمه باربری حداقل با ارزش سی اند اف کالا تعیین گردد. با توجه به نوع کالا و حساسیت آن در مقابل خطرات حمل، و نقل باید نزد شرکت سهامی بیمه ایران و یا هر شرکت بیمه دیگر که مقررات جاریه اجازه دهد اقدام به عقد قرارداد بیمه نمود. انجام مشاوره و کسب راهنمائیهای ضروری از متخصصان شرکتهای بیمه ایرانی بسیار مفید است، چنانچه تغییر شرائط قرارداد تاثیری بر شرائط بیمه نامه داشته باشد لازم است که در بیمه نامه نحوه تغییر روشن گردد.
در مورد ماشینآلاتی که استفاده از آن مستلزم نصب باشد کسب پوشش بیمه متناسب از جمله بیمه نامه تمام خطر نصب ضروری است، شرائط بیمه نامه باید طبق تعهدات قراردادی پیمانکار تنظیم شود.
پرداخت حق بیمه کالاهائی که به صورت فوب ((F.O.B یا (C & F) خریداری میشود، بر عهده خریدار است، ولی در قراردادهای کالا و خدمات طرف پرداخت کننده حق بیمه باید صریحاً در متن قرارداد مشخص گردد.
چنانچه ترخیص کالا در مدت اعتبار بیمه نامه باربری انجام نگیرد، تمدید اعتبار بیمه نامه باربری ضروری است، بیمه نامهها اصولاً باید در ایران صادر شود.
۱۷- حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی
در قرارداد بینالمللی طرف خارجی قرارداد باید متعهد شود که کلیه کارکنان خارجی خود را نزد سازمان تامین اجتماعی در زمان انجام موضوع قرارداد: بیمه نماید. بدیهی است، ترتیب پرداخت حقوق سازمان تامین اجتماعی باید در قرارداد پیش بینی شود.
۱۸- مالیات
در مورد مالیات بایستی نکات زیر مورد توجه قرار گرفته و در متن قرارداد قید گردد. کلیه مالیاتهای قانونی متعلق به قراردادهای خرید کالا و یا خدمات بر اساس ضوابط و نرخهای مقرر در قوانین مالیاتی ایران لازمالاجراء و در تاریخ عقد قرارداد بر عهده طرف خارجی قرارداد است، و کسر مالیاتهای مربوط به قرارداد بر عهده طرف ایرانی است، مالیات متعلقه بایستی توسط طرف ایرانی قرارداد در هر پرداخت کسر و به حساب اداره دارائی محل واریز گردد. بدیهی است، مالیاتهای کسر شده توسط طرف ایرانی علیالحساب تلقی شده و پرداخت مالیات بر درآمد قطعی سالیانه با خود طرف خارجی خواهد بود طرف ایرانی قرارداد مکلف است، پس از عقد قرارداد، نسخهای از آن را به حوزه مالیاتی محل تسلیم و رسید دریافت دارد.
١٩- قطعات یدکی و ابزارآلات
در صورت تقاضای طرف ایرانی قرارداد، طرف خارجی متعهد شود که هر گونه قطعات یدکی و ابزارآلات تعمیراتی مربوط به کالای خریداری شده را در قرارداد، برای مدت معین بعد از آخرین تحویل کالا در اختیار طرف ایرانی قرارداد بگذارد.
ضمناً طرف خارجی قرارداد متعهد میگردد که لیست قطعات و ابزارآلات پیشنهادی طرف ایرانی و یا اقلامی که جایگزین آنها میشود را تهیه و به او تحویل نماید.
۲۰- آموزش:
در قراردادهائی که نظر به ماهیت آنها نیاز به آموزش افراد است، طرف خارجی قرارداد باید متعهد شود که نیروی انسانی مورد نیاز را برای نگهداری و بهره برداری پروژه و ابزارآلات خریداری شده آموزش دهد. مدت مکان روش و سطح آموزش و نیز وسایل آموزشی و تعداد کارآموزان، باید در قرارداد قید گردد و طرف پرداخت کننده هزینههای آموزشی مشخص گردد.
۲۱- کارکنان خارجی
هرگاه در قراردادهای خرید کالا و خدمات نیاز به استفاده از خدمات کارشناسان خارجی باشد باید حدود استفاده از کارکنان خارجی با توجه به نوع تخصص مورد نیاز و سیاست اشتغال در زمان قرارداد با رعایت اصل هشتاد و دوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اخذ مجوزهای لازم تعیین و در قرارداد قید گردد. کارکنان خارجی که در رابطه با موضوع قرارداد:ی وارد ایران میشوند باید قبل از ورود روادید با حق کار را از سفارت یا کنسولگری ایران دریافت دارند، اخذ پروانه کار و اقامت توسط طرف ایرانی قرارداد بعمل میآید.
موضوع: مفاصاحساب مالیاتی کارکنان خارجی دارای پروانه کار که قبل و یا بعد از انقضای مدت قرارداد تصمیم به ترک ایران میگیرند باید در قرارداد پیش بینی شود.
۲۲- دیرکرد و جریمه:
تأخیر ناشی از قصور طرف خارجی قرارداد در اجرای وظیفه و یا وظایف قراردادی در مدت مقرر در قرارداد، دیرکرد تلقی و مشمول جریمه میشود. قید میزان و نحوه محاسبه جریمه دیرکرد حداکثر مدتی که مشمول جریمه میشود و حداکثر جریمه قابل اعمال که با توجه به نوع مشخصات قرارداد تعیین میگردد در قرارداد ضروری است، تاخیر در انجام تعهدات و یا تاخیر در شروع کار از جانب طرف خارجی، پیش از مهلتهای مقرر و پیش بینی شده در قرارداد میتواند یکی از موجبات فسخ قرارداد از سوی طرف ایرانی باشد.
۲۳- حق واگذاری انجام موضوع قرارداد به غیر
انتقال موضوع قرارداد: از جانب طرف خارجی اصولاً مجاز نمیباشد. واگذاری قسمتهائی از موضوع قرارداد به پیمانکاران دست دوم موکول به موافقت طرف ایرانی است در این صورت مسئولیت تعهدات و تضمینات طرف اصلی قرارداد به قوت خود باقی است، و طرف ایرانی در صورت لزوم میتواند تعهدات اضافی از طرف خارجی قرارداد و یا پیمانکار دست دوم اخذ نماید.
۲۴- فورس ماژوژ- قوه قاهره – (Force Majeure):
در انعقاد قراردادهای بینالمللی باید آثار مترتبه بر قرارداد در صورت پیش آمدن حوادث قهریه و فورس ماژور مشخص گردد. منظور از فورس ماژور یا قوه قاهره پیش آمدن حوادثی است که انجام تعهد موضوع قرارداد: را غیر ممکن میکند. به نحوی که دفع آن از عهده طرف ایرانی یا خارجی خارج است،
تأخیرات ناشی از فورس ماژور در انجام قرارداد موجبی برای فسخ نیست.
در متن قرارداد باید طرفین متعهد شوند که شروع و خاتمه فورس ماژور را به همدیگر اطلاع دهند.
۲۵- قانون حاکم بر قرارداد
در قراردادهای دولتی قانون حاکم بر اجرای قرارداد قوانین جمهوری اسلامی ایران است در قراردادهای غیر دولتی نیز طرف ایرانی میتواند با استفاده از اصل حاکمیت اراده، تصریح به متابعت قرارداد از قوانین ایران بنماید. هرگاه قرارداد در ایران منعقد شود، با توجه به ماده ۹۶۸ قانون مدنی قانون ایران حاکم بر تعهدات ناشی از آن خواهد بود ولی هرگاه محل انعقاد قرارداد خارج از ایران باشد شرط حاکمیت قانون ایران بر تعهدات قراردادی ضروری است،
۲۶- حل و فصل اختلافات
کلیه اختلافات ناشی از تغییر و اجرای قرارداد، ابتدا در هیأتی مرکب از نمایندگان طرفین بررسی و به طریق دوستانه حل و فصل خواهد شد، هرگاه مذاکرات دوستانه به نتیجهای نرسد هر یک از طرفین قرارداد مختار است، به دادگاههای صالحه جمهوری اسلامی ایران مراجعه نماید. رأی صادره از طرف دادگاههای ایران قطعی و لازمالاجرا خواهد بود. این اصل و تصریح به صلاحیت دادگاههای ایران باید در کلیه قراردادهای خارجی مورد توجه و پذیرش قرار گیرد هرگاه صلاحیت محاکم ایران را جهت رسیدگی به اختلافات قراردادی طرف خارجی مورد قبول قرار ندهد با رعایت اصل ۱۳۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نحوه ارجاع به داوری پیش بینی گردد.
۲۷- فسخ:
در تنظیم قراردادها به حسب نوع معامله بایستی سعی شود حق فسخ در هر مرحله از معامله پیش بینی گردد جزئیات و شرائط اعمال حق فسخ نحوه اطلاع از آن و جبران خسارات احتمالی و در صورت لزوم مسئولیت هر یک از طرفین برای تامین منافع طرف مقابل پس از فسخ باید در قرارداد تصریح شود.
۲۸- ابطال
نظر به حکومت قوانین صلاحیت دار بر اجرای قراردادها هرگاه موضوع قرارداد و شرائط آن مخالف قوانین و مقررات موضوعه جمهوری اسلامی ایران باشد قرارداد باطل و کان لم یکن خواهد بود.
هرگاه طرف ایرانی بخش خصوصی در خارج از ایران اقدام به انعقاد قرارداد با تبعه بیگانه بنماید. و در اثر عدم تصریح صلاحیت قانون ایران بر تعهدات قرارداد منعقده قانون خارجی طلب صلاحیت کند و حاکم بر آثار قرارداد گردد، حقوق ایران آن قسمت از امتیازات ایجاد شده به موجب قانون خارجی را معتبر میشناسد که اجرای آن در ایران خلاف نظم عمومی و یا اخلاق حسنه نباشد. قانون مدنی در ماده ۹۷۵ اعلام
میدارد:
«محکمه نمیتواند قوانین خارجی و یا قراردادهای خصوصی را که برخلاف اخلاق حسنه بوده، و یا به واسطه جریحه دار کردن احساسات جامعه یا به علت دیگر مخالف با نظم عمومی محسوب میشود به موقع اجراء گذارد اگر چه اجراء قوانین مزبور اصولاً مجاز باشد».
۲۹- مکاتبات:
در قرارداد باید زبان مکاتبات مشخص گردد بدیهی است، زبان فارسی در مکاتبات ارجح بر سایر زبانها خواهد بود و عنداللزوم میتوان یکی از زبانهای بینالمللی را با توافق طرفین در کنار زبان فارسی جهت مکاتبه مورد پذیرش قرارداد مشخصات فنی و اسناد تجاری به یکی از زبانهای بینالمللی تهیه و تنظیم میگردد.
۳۰- زبان قرارداد:
هر قرارداد به نسخ مورد لزوم به زبانهای فارسی و یکی از زبانهای بینالمللی مورد قبول طرفین تهیه و تنظیم میشود تمام نسخهها دارای ارزش و اعتبار یکسان بوده، و باید شرط گردد که در صورت هر گونه اختلاف بین متون، متنی که به زبان فارسی است، اولویت خواهد داشت در موارد ضروری میتوان یک زبان بینالمللی را انتخاب و قرارداد را به آن زبان تنظیم کرد.
۳۱- ضمائم قرارداد:
ضمائم قرارداد باید در متن قرارداد مشخص و جزء لاینفک آن تلقی گردد.
۳۲- تعاریف
کلیه مفاهیم اصطلاحات و ترکیبات فنی و حقوقی مندرج در متن قرارداد میباید، روشن، مشخص و با رعایت ایجاز باشد اصطلاحات و ترکیبات فنی و حقوقی که مفهوم یکسان و روشن برای طرفین ندارد و یا امکان تعبیر و تفسیر متفاوت از آن میرود باید به نحو دقیق و واضح مورد تعریف قرار گیرد.
محل امضاء طرف اول قرارداد محل امضاء طرف دوم قرارداد
تاریخ:
شهود ۱- ……………………….. شهود2- ………………………..
