نحوه محاسبه دیه در پزشکی قانونی برای هر کدام از اعضای بدن مطابق با قوانین و مقررات اسلامی است. بنابراین هنگام محاسبه دیه در پزشکی قانونی دو اصل کلی مطرح میشود یکی دیه در مواقع قطع عضو و دیگری دیه برای نقص عضو است. در قانون اول چنانچه یکی از اعضای جفت بدن مثل گوش، چشم، دست و پا قطع شود براساس محاسبات دیه در پزشکی قانونی نیز دیه عضو قطع شده معادل نصف دیه کامل است؛ ولی قطع یکی از اعضای تک در بدن مثل کبد، سر، معده و… معادل دیه کامل یک انسان است. در قانون دوم چنانچه یکی از اعضای بدن ناقص شود باید دیه به صورت درصدی از دیه کامل مشخص شود.
مبلغ دیه چگونه محاسبه میشود؟
مبلغ دیه و نحوه محاسبه دیه در پزشکی قانونی برای جراحات مختلف بر اساس شرایط متغیری مانند میزان خسارت جسمی، نوع و شدت جراحات، میزان صدمات روانی و وضعیت اقتصادی فرد متضرر محاسبه میشود. البته براساس قانون دیه هر بخش از بدن انسان دارای میزان مشخصی دیه است که این مقدار دیه شامل دیه قتل، دیه منافع اعضاء، دیه جراحت و دیه از بین بردن عضو میشود.
در دیه قتل فرد مقصر باید دیه کامل یک انسان را مطابق با دیه سال بپردازد؛ ولی برای محاسبه دیه منافع اعضاء بهتر است با یک وکیل دیه مشورت کنید؛ چون در تعیین دیه عضو جراحت دیده یا ساقط شده فقط دادگاه مبلغ دیه را به صورت درصدی از دیه کامل انسان مشخص میکند. سپس مبلغ دیه را متناسب با نرخ دیه در سال معادل 100 شتر سالم و نرخ تورم در سال برای فرد متضرر مورد محاسبه قرار میدهد.
محاسبه دیه تصادف
زمانی که حوادث رانندگی و تصادفاتی رخ میدهد پزشکی قانونی شدت صدمات وارد شده به افراد را توسط یک ارائه گواهی به دادگاه گزارش میدهد. بنابراین دادگاه با توجه به مبلغ دیه سال و نوع و شدت آسیبهای وارد شده به افراد میزان خسارت جانی را مشخص میکند. البته براساس قانون مجازات اسلامی آسیبها و جراحاتی که بر اثر تصادف به راننده و سایر افراد وارد میشود شامل دیه و ارش است.
نحوه محاسبه دیه در پزشکی قانونی به صورت ارش با توجه به میزان کبودی، خراش و میزان جراحات وارد شده همراه با خونریزی و حتی شکافته شدن گوشت و سایر صدمات وارد شده بر اثر تصادف در نظر گرفته میشود؛ اما طبق ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی در صورتی که یک عضو از بدن در حین تصادف به طور کامل از بین برود قوانین فقهی دیه کامل را برایش در نظر میگیرند. اگر باز هم سؤال و ابهامی در این خصوص دارید میتوانید به صورت کاملاً رایگان با کارشناسان حقوقی ما در گروه وکلا ایران دادگستر به صورت آنلاین یا حضوری در میان بگذارید.
چگونه مبلغ دیه در ماه های حرام محاسبه خواهد شد؟
در ماههای حرام مثل ذیالقعده، ذیالحجه، محرم و رجب مبلغ دیه به شکل دیه کامل اضافه بر یک سوم دیه کامل محاسبه میشود. مثلاً در سال ۱۴۰۳ دیه کامل به مبلغ ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است که یک سوم دیه کامل ۴۰۰ میلیون تومان میشود. پس دیه در ماههای حرام معادل 1 میلیارد و 600 میلیون تومان محاسبه میشود.
این اقدام برای تشدید عقوبات در صورت ضرب و شتم و ارتکاب جرم در چنین ماههای مقدسی است. بنابراین اگر شخصی در ماه عادی آسیب ببیند اما در یکی از ماههای حرام فوت کند میزان دیه ماههای عادی بدون هیچ افزایش سهمی برای فرد متوفی در نظر گرفته میشود.
نحوه محاسبه دیه در پزشکی قانونی
نحوه محاسبه دیه در پزشکی قانونی مرتبط با قوانین و مقررات حقوقی در هر کشوری است. در کشور ما مطابق با قوانین اسلامی نحوه محاسبه دیه در پزشکی قانونی شرایط خاصی دارد که عمدتاً شامل عواملی از جمله:
- میزان زیان وارد شده
- نوع زیان مثل قتل، ضرر جسمی، ضرر مالی و…
- وضعیت اجتماعی فرد متضرر
است؛ ولی به طور کلی اگر جراحت وارد شده به فردی باعث ناتوانی کاری و بروز مشکلات دائمی شود منجر به پرداخت دیه به طور تعیین شده خواهد شد. در غیر این صورت مبلغ دیه به صورت درصدی با بررسی گواهی پزشکی قانونی توسط قاضی دادگاه تعیین میشود.
تعیین نرخ دیه توسط قوه قضاییه
بر اساس ماده ۴۴۹ قانون مجازات اسلامی نیز قوه قضائیه هر ساله مبلغی را با توجه به نرخ تورم برای تقسیمبندیهای دیه در نظر میگیرد. این مرجع قانونی دیه را به دو شکل دیه مقدر و دیه غیر مقدر اعلام میدارد.
- دیه مقدر، مقدار دیهای است که فقط شرع مبلغ آن را تعیین میکند.
- دیه غیر مقدر، مقدار دیهای است که مبلغ آن در شرع تعیین نشده است و باید توسط قاضی دادگاه برای فرد متضرر مشخص شود که به آن ارش گفته میشود. معمولاً میزان ارش به نوع جرایم، میزان خسارت، نرخ دیه کامل آن سال و گزارش کارشناس بستگی دارد.
حرف آخر ایران دادگستر
نحوه محاسبه دیه در پزشکی قانونی برای جبران خسارتهای ناشی از ضرب و شتم، جراحتها، قتلهای عمدی و سهوی و سایر حوادث جسمانی جزو مسائل بسیار پیچیده است. از این رو برای محاسبات دیه طبق قوانین و مقررات حاکم در هر کشور باید شرایط خاص هر پروندهای را در نظر بگیرید.
یقیناً تحلیل دقیق هر پرونده توسط وکیل دیه و توجه به توصیههای متخصصان پزشکی قانونی با رعایت اصول عدالت نقش مهمی در تعیین مبالغ دیه دارد. چنانچه میخواهید بدانید دیه عضو آسیب دیده و یا ناقص شده در سال ۱۴۰۳ چقدر است به شما توصیه میکنیم بهتر است با وکلای برجسته ما در گروه وکلا ایران دادگستر تماس بگیرید.