حق نشر و تکثیر یا همان کپی رایت، حقوق انحصاری است که به صاحب اثر تعلق خواهد گرفت. در ادامه نمونه ای از لایحه دفاعیه در پرونده کپی رایت را مشاهده خواهید کرد.
نمونه لایحه دفاعیه در پرونده کپی رایت
بسمه تعالی
تاریخ: ……
بازپرس محترم شعبه …… دادسرای عمومی و انقلاب ……
سلام علیکم؛
احتراماً در خصوص پرونده کلاسه …… به استحضار میرساند؛
وکیل محترم متهم در لایحهی اعتراضیهی خود به نظریهی کارشناس محترم دادگستری مطالبی را ذکر نمودهاند، که در روند و سیر تحقیقات موثر واقع گردیده است که بدینوسیله جهت تنویر ذهن آن مقام محترم نکاتی به استحضار میرسد؛
- لایحه وکیل متهم در مجموع دو ادعای اساسی را مطرح مینماید:
ادعای اول: نرم افزاری که مورد بهره برداری تجاری قرار گرفته و اجرا شده است. توسط خود شاکی تهیه شده بوده است، بنابراین؛
- الف- نسخهی نرم افراز پارسیان متعلق به آقای …… که در تامین دلیل توسط کارشناس محترم دادگستری جناب آقای …… در محل فروشگاههای …… و …… در حال اجرا مشاهده شده، مورد بررسی قرار گرفته و نسخه برداری و ضبط شده است و در بررسی کارشناسانهی کارشناس رسمی دادگستری منتخب آن مقام محترم جناب آقای …… موضوع تطبیق قرار گرفته نرم افزار حقیقی …… نمیباشد.
- ب) کارشناسان باید سورس نرم افزاری را مورد بررسی و موضوع تطبیق قرار دهند که اکنون آقای …… ارائه میدهد و در صورتی که کارشناسان سورسی که او میخواهد ارائه کند را بررسی کنند، متوجه میشوند این نرم افزار عرفاً شباهت زیادی با نرم افزار محاسبان ندارد.
ادعای دوم: آقای …… شریک پدید آورندگان نرم افزار محاسبان بوده است. بنابراین:
- الف- متهم سورس برنامه محاسبان را در اختیار دارد.
- ب) مبانی دسترسی متهم به سورس برنامه محاسبان شراکت وی در پدیدآوردن نرم افزار مزبور بوده و شکستن قفل نبوده است.
- ج) در تولید نرم افزار …… از حق خود بهره برده است.
اما به دلایلی که در ذیل خواهد آمد ادعاهای وکیل محترم متهم مردود میباشند و متضمن اقاریر صریح و ضمنی میباشند؛
- علل مردود بودن ادعاهای وکیل محترم متهم
- علت اول عدم ارائهی دلیل و محال بودن امور ادعایی
اساساً در اثبات هیچ یک از ادعاها دلیلی ارائه نشده است، در خصوص ادعاهایی که مطرح شده مبنی براینکه نرم افزار غیر مجاز توسط شاکی تهیه شده و این امر که متهم شریک پدیدآورندگان نرم افزار محاسبان بوده هیچگونه دلیلی ارائه نشده است.
حال آنکه در طرح این موضوعات متهم مدعی محسوب میشود و به حکم قاعدهی البینه علىالمدعی برای اثبات ادعاهای خود متهم باید دلیل ارائه کند و در غیر اینصورت ادعاهایش مردود است، این در حالی است که در اثبات وقوع جرم توسط آقای دلایل کافی موجود میباشد به عبارتی دلایل متعددی در اثبات خلاف ادعاهای بدون دلیل متهم وجود دارد؛
(الف) دلایل انتساب نرم افزار غیرمجاز به متهم
- اقرار متهم متهم در تحقیقات مقدماتی در آگاهی و دادسرا به فروش و نصب نرم افزار غیرمجاز خود در فروشگاههای …… و …… (آقای ……) به صراحت اقرار نموده است. حتی تصاویر مربوط به نرم افزار غیر مجاز نیز به رویت ایشان رسیده شد و ایشان با مشاهدهی تصاویر به انتساب آن به خود و همچنین فروش و نصب آن در محلهای مزبور اقرار نمودند، مضبوط در پرونده قضایی.
- وجود سند نرم افزار غیر مجازی که در فروشگاههای …… و …… مورد بهره برداری قرار گرفته است. طی قراردادهای موجود توسط متهم فروخته و نصب شده است (پیوست شماره ۲۴ و ۲۵)
- شهادت شهود طبق شهادت کاربران سیستم در زمان صورت برداری از وضعیت موجود توسط کارشناس محترم رسمی دادگستری نرم افزار غیر مجاز توسط متشاکی فروخته شده و در محل نصب شده است، همچنین شهود متعددی در تائید این امر در شکوائیهی تنظیمی تعرفه شدهاند که تقاضای استماع شهادت شهود در جهت احراز انتساب نرم افزار غیر مجاز به متهم را از آن مقام محترم دارد.
(ب) دلایل- محال بودن شراکت متهم با موکلین
- تاریخچهی طراحی نرم افزار ……
۱۳۷۸: طراحی نرم افزار توسط موکلین
۱۳۷۹: سفارش نصب نرم افزار درد دفتر مرکزی …… موکت در …… واقع در…… به
مدیریت مالی آقای…… (که در سال ۱۳۸۲ تعطیل و به …… منتقل شد) نصب نرم افزار در کارخانه …… واقع در شهرستان …… نصب نرم افزار در دفتر فروش کارخانه …… در ……۱۳۸۰ عملیاتی شدن نرم افزار اپراتورها در زمان عملیاتی شدن آقایان …… و …… و …… و خانمها …… و. …… که مکاتبات انجام شده با موکل اینجانب در راستای عملیاتی کردن نرم افزار در تاریخهای ۷۹/۱۱/۱۰- ۸۰/۱/۱۱- ۸۰/۴/۱۶- ۸۰/۴/۲۳- ۸۰/۵/۴- ۸۰/۵/۱۴- ۸۰/۹/۸ در هفت برگ به پیوست تقدیم میگردد.
- سوابق فعالیتهای آقای ……
۱۳۸۰/۵-۸۳/۵: کارمند در قسمت اپراتور حسابداری با مدرک
۱۳۸۰-۸۴: اخذ مدرک کارشناسی ناپیوسته کاردانی به کارشناسی کامپیوتر از دانشگاه …… با معدل 66/11.
به عبارتی در سال ۱۳۸۰ که نرم افزار در دفتر مرکزی …… کارخانه …… در …… و دفتر فروش کارخانه در …… عملیاتی شده بوده است آقای …… با مدرک تحصیل کاردانی کاربرد کامپیوتر اپراتور بوده و به تازگی در رشته کارشناسی ناپیوسته کامپیوتر قبول شده بودند.
مکاتبات آقای …… هزار با موکل اینجانب به منظور اعلام موارد مربوط به کاربرد نرم افزار نحوهی چاپ خروجیها شماره گذاری صفحات تغییر در فونت و …… که در هنگام کار با نرم افزار با آن روبرو شدهاند که حاکی از آن دارد، که ایشان خود در تهیهی نرم افزار مداخلهای نداشته است و صرفاً کاربرد این نرم افزار در شرکت …… بودهاند در دوازده برگ به پیوست تقدیم میگردد.
- سوابق تحصیلی و شغلی موکل اینجانب آقای ……
آقای …… دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه به ترتیب در سال ۷۷ و ۸۰ به اتمام رساند و از سال ۸۰ به عنوان طرح خدمت در دانشگاه آزاد …… به عنوان عضو هیئت علمی به صورت رسمی مشغول به تدریس میباشند. شرکت را رسماً از سال ۸۲ به ثبت رسانده و از این تاریخ به عنوان مدیر عامل و عضو هیئت مدیره به صورت همزمان مشغول به کار بودهاند. نتایج حاصله از تطبیق تاریخچهی طراحی نرم افزار …… و ……
- سوابق فعالیتهای آقای ……
- نرم افزار …… قبل از شروع به فعالیت اپراتوری متهم در شرکت طراحی و ساخته شده بوده و حتی نصب و عملیاتی نیز گردیده بوده است.
از طرفی سوابق علمی و تحصیلی مشارالیه منطقا مشارکت ایشان در طراحی نرم افزار را محال میسازد. نرم افزار زمانی عملیاتی شده است که ایشان دارای مدرک کاردانی کاربرد کامپیوتر بودهاند و احتمالا در زمان طراحی آن متهم هنوز مشغول به تحصیل در مقطع کاردانی بوده یا حتی هنوز شروع به تحصیل نیز نکرده بوده است.
- اگر متهم خود از جمله پدید آورندگان نرم افزار …… بود و در طراحی و ساخت و پیاده سازی آن مشارکت فکری داشت. دیگر نیازی با مکاتبه با آقای و درخواست از ایشان جهت تغییر در نرم افزار نداشت، خود مستقیماً مبادرت به انجام تغییرات لازم در نرم افزار مینمود.
(ج) دلایل این امر که متهم صرفاً نمایندهی شرکت …… بوده است:
- قرارداد پیوست شکوائیه تنظیمی فی مابین متهم و موکل اینجانب:
الف) همانگونه مستحضرید اگر در تیتر قراردادی عنوان ذکر نشود، مانع از آن نیست که بدون توجه به محتوای قرارداد تفسیری برخلاف قصد مشترک طرفین بر آن تحمیل گردد و وکیل محترم متهم بدون توجه به این اصل مسلم حقوق مدعی است، چون در قرار داد. هیچ عنوان نمایندگی نیامده است، قرارداد تنظیمی متضمن وجود رابطهی قراردادی نمایندگی تجاری متهم با پدیدآورندگان نمیباشد.
ب) از طرفی ادعا شده است قید ۲۵ درصد سهم متهم از سود حکایت از شراکت وی با شاکی دارد. همانگونه که متن قرارداد پیوست به وضوح نشان میدهد در جای جای قرارداد عبارت حق کمیسیون بندهای یک چهار و دوازده فروش به چشم میخورد که مشخص میسازد، قصد مشترک طرفین در تعیین درصدی از سود تعیین درصدی از سود تعیین حق کمیسیون متهم در قراردادهای تنظیمی بوده است.
ج) بین طرفین مقرر بوده است، ایشان شعبه …… را به عنوان نمایندگی شرکت …… معرفی نمایند. حدود اختیار ایشان در حد بازرایابی، فروش و پشتیبانی تعیین گردیده است؛ که مفهوم پشتیبانی در سایر قراردادهایی که با مشتریان تنظیم شده مشخص است که هرگز شامل اعمالی نمیشود که نیاز به در اختیار قرار دادن سورس داشته باشد (پیوست قبلاً ارایه شده بود). البته سئوال بعدی که طرح میشود که ایشان چگونه به سورس دسترسی پیدا کرده اند؟
- قراردادهای فروش نرم افزار غیر مجاز ……
در قراردادهای فروش نسخههای غیر مجاز نیز متهم خود را به عنوان نمایندهی شرکت حساب …… معرفی نموده است که همین امر از دلایل وقوع بزه خیانت در امامنت از سوی مشارالیه میباشد.
از طرفی متهم در اظهارات اولیه اقرار نموده است که نرم افزار …… را به فروشگاه آقای …… و فروشگاه …… فروخته است. در صورتیکه در هر دو قرارداد عنوان …… ذکر شده است و طبق صورتجلسه مورخ ۸۵/۱۱/۵ متعهد شده است که سیستم …… مورد قرارداد را جایگزین سیستم موجود (……) نماید.
در واقع ایشان تحت عنوان فروش نرم افزار …… نرم افزار …… را فروخته و نصب نموده است و در واقع با این عمل هم از شهرت نرم افزار …… سوء استفاده نموده است و از این طریق میخواسته، مبلغی به شرکت …… پرداخت نکند که گویا این موضوع بر ملا شده و فروشگاه …… خواستار تحویل نسخه اصلی شدهاند به پیوست صورت جلسه مورخ ۸۵/۱۱/۵ و قراردادهای فروش به فروشگاه …… و آقای …… ارایه میگردد.
- قراردادهای که توسط متهم سابقا به نمایندگی از شرکت …… تنظیم گردیده است:
قبل از ارتکاب بزه حاضر آقای …… قراردادهای متعددی به نمایندگی از شرکت …… تنظیم نمودهاند که به پیوست قرارداد فروش و پشتیبانی نرم افزار …… به شرکتهای فست فود …… …… …… به
عنوان مثال جهت استحضار تقدیم میگردد که در تمامی آنها به صراحت متهم خود را به عنوان نماینده شرکت …… معرفی نموده با این عنوان مبادرت به انعقاد قرارداد نمودهاند. همچنین نامه شرکت تاژنگ که نارضایتی خود را از متهم به عنوان نماینده این شرکت اعلام نمودهاند به پیوست تقدیم میگردد. در اینجا میتوان به نام متعلق به شرکت …… به آقای …… به آقای …… جهت تاکید بر عنوان نمایندگی نیز اشاره نمود.
علت دوم: وقوع جرم از طریق بهره برداری تجاری از نسخهی غیر مجاز
به استناد ماده یک قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای جرم نقض حقوق پدیدآورندگان نرم افزار عنصر مادی جرم نقض حق پدیدآورندی نرم افزار از طریق عرضه، نشر و بهره برداری تجاری نسخهی غیر مجاز محقق میشود.
بنابراین وسیلهی ارتکاب جرم مزبور نسخهی غیر مجازی میباشد که مورد بهره برداری تجاری قرار گرفته است. نرم افزار فروخته شده وسیلهی ارتکاب جرم بوده و ناقض حق است. در صورتی که به متهم اجازه دهیم نرم افزاری دلخواه را ارائه کند و به تبع آن سورس نرم افزار دلخواه خود را ارائه نماید مثل این است که به متهم به قتل اجازه دهیم به دلخواه خود چاقو یا اسلحهای ارائه کند.
در حالی که مشخص است در ارتکاب جرم از چاقو یا اسلحهی خاص استفاده شده است بنابراین هر چاقو یا اسلحهی دیگری از سوی متهم ارائه شود،نمیتوان آن را وسیلهی ارتکاب جرم محسوب نموده و بر روی آن به دنبال آثار وقوع جرم گشت.
علت سوم: لزوم صرف وقت و همکاری اشخاص متخصص و متعدد در تهیه نرم افزار یکپارچه مالی و اداری در این وسعت
همانطور که مستحضر هستید تهیه یک سیستم یکپارچه مالی و اداری که اصطلاحات به آن tota system گفته و یا MIS گفته میشود نیاز به یک تیم متخصص در زمینه تحلیل، مشاور مالی، برنامه نویسان خبره گروه تست و …… دارد. طبق اقرار متهم نرم افزار غیر مجاز …… توسط شرکت …… و برنامه نویسان آن طراحی گردیده است.
لذا خواهشمند است از متهم لیست تحلیل گران برنامه نویسان و تیمی که در طراحی نرم افزار غیر مجاز …… شرکت داشتهاند جهت اخذ توضیح و انجام تحقیقات مورد مطالبه قرار گیرد.
در همین جا لیست بیمه پرسنل رسمی شرکت …… جهت نشان دادن وسعت فعالیت این شرکت به منظور طراحی و اجرای نرم افزار …… به پیوست در دو برگ تقدیم میگردد.
همچنین لیست مالیات شرکت نیز در دو برگ به پیوست ارایه میگردد.
و همچنین data fow diagram DD Mode نیز در ۶۱ برگ به پیوست ارایه شده است.
علت چهارم: دلایل فنی در رد ادعاهای متهم مبنی بر لزوم تطبیق دو سورس و کفایت اضافه شدن دو قسمت به نرم افزار برای ایجاد نرم افزار جدید.
- لزوم بررسی و تطبیق تصاویر تهیه شده توسط کارشناسان محترم دادگستری از نرم افزار غیر مجاز …… و ……
الف– اگر دقت شود در تصاویر تهیه شده از نرم افزار پارسیان به صورت متعدد نام قید شده است در Header فرم، فرم اتصال به بانک اطلاعاتی و …
ب– در این سیستم از حداقل ۲۰۰ جدول استفاده شده است که به جز چند مورد نام بقیه آنها کاملاً یکسان میباشد. به عنوان نمونه طراحی چند جداول با یکدیگر مقایسه شده است که باز هم کاملاً یکسان میباشند یعنی در جزئیات مربوط به جداول نیز تغییر دیده نمیشود.
ج– روابط بین جداول در تصاویر آورده شده است که آنها نیز به صورت کامل منطبق هستند.
د– شکل ظاهری گزارشات و فرمهای ورودی نیز به گونهای بر هم منطبق است که هر بینندهای در نگاه اول میتواند این انطباق را تشخیص دهد. از طرفی متهم ادعا نموده است که اینگونه شباهت یکسانی و انطباق بین دو نرم افزار بدلیل محدودیتهای Access اتفاق افتاده است. (یک دلیل کاملاً واهی) مگر محدود بودن Access باعث یکسان شدن حتی اسم جداول و جزئیات جداول گردد.
و یا به عنوان مثال فرم مشخصات سیستم که کاملاً حتی در جزئیات شبیه هم میباشند. صرفاً به جای عنوان شرکت علامت ********* تایپ شده است. لذا نمیتوان گفت که تمام این مسایل تصادفی و یا بدلیل محدودیتهای Access بوده است.
با تطبیق این دو سری تصاویر در واقع میتوان با قاطعیت به این نتیجه رسید که نرم افزار …… عرفاً همان نرم افزار …… بوده است و برای احراز این امر رجوع به سورس دو نرم افزار لازم نیست.
- از نظر فنی برای مقایسهی دو نرم افزار نیازی به بررسی دو سورس نیست: یک نرم افزار کاربردی مالی و اداری سری نرم افزارهای بانک اطلاعاتی معمولا از سه قسمت تشکیل شده است:
۱- بانک اطلاعاتی- تشکیل دهندهی ۴۰% نرم افزار
2- محیط نرم افزار (Interface)- تشکیل دهندهی ۳۰% نرم افزار
۳- سورس نرم افزار- تشکیل دهندهی ۳۰% نرم افزار
بانک اطلاعاتی:
عبارت است از مجموعهی اطلاعات فنی شامل جداول و روابط بین جداول استفاده شده در نرم افزار به گونهای که پایه و اساس یک نرم افزار مالی در واقع طراحی جداول و فیلدهای موجود در جداول میباشد. این جداول به صورت فایلهایی تدوین شدهاند که با مراجعه به آنها میتوان از ساختار فنی نرم افزار آگاهی یافت.
در نتیجه با مقایسهی بانک اطلاعاتی دو نرم افزار میتوان آن دو را از لحاظ ظاهری و فنی مقایسه نمود لازم به ذکر است برای دسترسی به بانک اطلاعاتی نرم افزارها نیاز به داشتن قفل سخت افزاری نیست.
و با دادن کلمه عبور که از طریق روشهای موجود به راحتی قابل دستیابی است میتوان به بانک اطلاعاتی دست یافت. همچنین برای بازیابی و تطبیق اطلاعات مضبوط در بانک اطلاعاتی نرم افزار نیازی به بررسی سورس وجود ندارد.
در مانحن فیه نیز کارشناسان محترم رسمی دادگستری در بررسی نرم افزار غیر مجاز …… و تطبیق آن با نرم افزار …… به بانک اطلاعاتی هر دو نرم افزار مراجعه کردهاند.
و یکسان بودن عناوین پروندهها فایل ها (یکسان بودن ساختار پروندهها فایل ها) حتی در جزئیات و تشابه در سازمان و ارتباطات ما بین پروندهها در نظریه مورخ ۸۵/۱۲/۲۳ و یکسان بودن اسامی جداول در بانک اطلاعاتی موجود یکسان بودن ساختار جداول (اسامی فیلدها نوع آنها و …… ) یکسان بودن ارتباط جداول در نظریه مورخ ۸۶/۳/۱۹ را مورد گواهی و تائید قرار دادهاند.
یکسان بودن بانک اطلاعاتی دو نرم افزار به این معناست که تمامی اطلاعاتی که نرم افزار را از جهت فنی و ساختاری و حتی ظاهری پشتیبانی میکنند در هر دو نرم افزار یکسان است.
یکسان بودن تمامی اطلاعات فنی و ظاهری دو نرم افزار محقق نمیشود مگر آنکه دقیقا بانک اطلاعاتی نرم افزار اصلی در تولید نرم افزار غیر مجاز مورد استفاده قرار گرفته باشد و یا به عبارتی نرم افزار غیر مجاز دقیقا یا با تغییر بسیار جزیی از روی نرم افزار اصلی کپی برداری شده باشد.
محیط نرم افزار :
محیطی است که در هنگام استفاده از نرم افزار کاربر آن را مشاهده اطلاعات لازم را در ورودیهای پیش بینی شده وارد میکند و خروجیهای مربوطه را دریافت میکند.
محیط نرم افزاری در حقیقت شامل ظاهر قابل رویت سیستم شکل فرمها و خروجی گزارشان و … میباشد بنابراین، به راحتی با مشاهدهی دو نرم افزار بر روی سیستم کامپیوتر میتوان دو نرم افزار را از نظر محیط نرم افزاری مقایسه نمود و کافی است با اجرای دو نرم افزار در کامپیوتر و با قیاس آن از طریق قوهی بینایی انطباق یا عدم انطباق محیط نرم افزاری آن دو را احراز نمود و مسلما برای احراز آن نیازی به دسترسی به سورس وجود ندارد.
در موضوع مطروحه- یکسان بودن محیط تهیه نرم افزار متشابه بودن فرمهای ورود اطلاعات تشابه شکل خروجی گزارشات در نظریه مورخ ۸۵/۱۲/۲۳ و اعلام اینکه هر دو نرم افزار در محیط Access طراحی شدهاند فرمهای ورود اطلاعات در هر دو مشابه میباشند مشابه بودن -گزارشات در نظریه مورخ ۸۶/۳/۱۹ کارشناسان محترم دادگستری به صراحت حاکی از انطباق کامل محیط دو نرم افزار دارد.
به عبارتی همچنان که در تصاویر پیوست در شکوائیه مشاهده میشود در نرم افزار غیر مجاز …… از رنگهای خاص شکل خاص فرمها و جداول حتی فونت و اندازهی خاص نوشتهها ترتیب منطقی قسمتها و که همگی نشان دهنده و تمایز دهندهی محیط نرم افزار …… میباشد استفاده شده است.
در حقیقت اینکه شکل فرم ورود اطلاعات رنگ فرمها اندازه و نوع فونت نوشتهها و …… در هر نرم افزار چگونه باشد بستگی به سلیقهی طراحی کنندهی آن دارد و موضوعی نیست که بتوان ادعا نمود تنها شیوهی بیان و طراحی محیط نرم افزار محسوب میشود.
هر طراح نرم افزاری مثل هر طراح و نقاش دیگر در هنگام تهیه محیط نرم افزاری از ذوق و سلیقهی شخصی خود استفاده میکند. انطباق کامل محیط نرم افزار غیر مجاز …… با محیط نرم افزار …… صراحتاً نشان دهندهی آن است که نرم افزار غیر مجاز مزبور کپی کاملی- یا در حد کاملی از نرم افزار …… است.
سورس نرم افزار و کدهای پشت نرم افزار است که تجلی خارجی آن در قالب بانک اطلاعاتی و محیط نرم افزار به صورت محسوس و خارجی در میآید. یعنی سورس مبنا و منشا تجلیات خارجی نرم افزار است.
به عبارتی آنچه به عنوان بانک اطلاعاتی و محیط نرم افزار قابل مشاهده باشد و ارتباط منطقی بین عملکرد یک نرم افزار در نتیجهی برنامهی خاصی است که در هنگام تهیه سورس توسط پدید آورندهی نرم افزار نوشته شده است. د
ر حقیقت، آنچه نرم افزار به وسیلهی زبان برنامه نویسی به ماشین فرمان میدهد. (سورس) در شکل اجرایی خود به صورت محیط نرم افزار و بانک اطلاعاتی ظهور مییابد انطباق کامل محیط نرم افزار و بانک اطلاعاتی دو نرم افزار – یا با تغییرات جزئی نشانگر آن است که دستورات و ساختار و ارتباط منطقی بین آنها در سورس نیز کاملاً منطبق است.
در مانحن فیه که با توجه به نظرات کارشناسان محترم دادگستری محیط نرم افزار و بانک اطلاعاتی نرم افزار غیر مجاز …… کاملاً بر نرم افزار منطبق است یا حداکثر تغییرات بسیار جزئی دارد مشخص است که آنچه به عنوان مبنا و منشا این تجلیات خارجی (سورس) در نرم افزار غیر مجاز مزبور مورد استفاده قرار گرفته است نیز کاملاً بر سورس نرم افزار محاسبان منطبق است و برای احراز انطباق سورس دو نرم افزار مشاهدهی این تجلیات خارجی کافی به نظر میرسد.
- اضافه کردن دو قسمت به نرم افزار یکپارچه حاکی از تفاوت دو نرم افزار نمیباشد:
یک نرم افزار یکپارچه Tota system از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است به طور مثال نرم افزار …… از ۹ قسمت شامل حسابداری- نقدینگی و بانک (خزانه داری)- خرید و حسابداری خرید- فروش و حسابداری فروش- انبار و حسابداری انبار- اموال و داراییهای ثابت – بودجه و اعتبارات- تولید و قسمت تمام شده – پرسنلی و حقوق و دستمزد تشکیل شده است.
قسمتهای به کار رفته در نرم افزار غیر مجاز …… دقیقا منطبق با هر ۹ قسمت از نرم افزار …… میباشد و صرفاً دو قسمت فرعی – سهام و بارکد- به نرم افزار …… اضافه نموده است. به طور منطقی زمانی که تمام این ۹ قسمت کاملاً هم منطبق میباشد و نرم افزار دوم صرفاً دو قسمت سهام و بارکد به نرم افزار اصلی اضافه کرده است و در یکی دو قسمت نیز مثل قسمت اموال تغییرات جزیی اضافه شده است.
لذا نمیتوان گفت کل سیستم یکپارچه غیر مجاز با کل سیستم یکپارچه اصلی متفاوت است. به عبارتی انطباق کامل ۹ قسمت از ۹ قسمت نرم افزار غیر مجاز با نرم افزار …… و صرفاً اضافه شدن دو قسمت، حکایت از انطباق قریب به کامل دارد و با در نظر گرفتن این امر ادعای وکیل محترم متهم مبنی بر اینکه- به فرض پذیرش این مطلب که موارد نرم افزار متهم شبیه نرم افزار …… است.
و صرف نظر از این تشابه تغییرات در نرم افزاری اینگونه اداری و مالی امری طبیعی است مردود میچون با پذیرش لزوم وجود چنین انطباقی بین نرم افزارهای اداری و مالی دیگر امکان تمایز بین آنها وجود نداشته و در عمل دقیقا با هم یکسان خواهند بود که ادعایی است غیر علمی و غیر منطقی.
- بند ۱۱ ماده ۲ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان از جمله آثار مورد حمایت را اثر فنی که جنبهی ابداع و ابتکار داشته باشد پیش بینی میکند؛ از آن جهت که نرم افزار اثر فنی است که در آن جنبهی ابداع و ابتکار وجود دارد، میتوان نرم افزار را از جمله آثار مورد حمایت آن دانست در حقیقت قانون حمایت از حقوق مولفان به عنوان قانون مادر نسبت به قانون حمایت از حقوق پدیدآورندهی نرم افزارهای رایانهای محسوب شده و نقش مکمل آن را برعهده دارد و بنابراین در موارد نقص و ابهام قانون اخیرالذکر از آن رفع ابهام مینماید.
در حقیقت در اینجا این سئوال اساسی مطرح است که قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای چه جنبهای از نرم افزار را مورد حمایت قرار میدهد؟ طریقه و روشی که در بیان به کار رفته است یا خود بیان و ظهور؟
با توجه به مقدمهی فوق برای پاسخ به این سئوال به جهت سکوت قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای مصوب ۱۳۷۹ باید به قانون مادر یعنی قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۴۸ رجوع کرد. قانون حمایت از حقوق مولفان در ماده یک اثر مورد حمایت را تعریف میکند آن چه که از راه دانش یا هنر و یا ابتکار آنان پدید میآید بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان و یا ظهور و یا ایجاد آن به کار رفته اثر اطلاق میشود.
به عبارتی آنچه مورد حمایت است تجلی و ظهور خارجی اثر است و طریقه و روشی که در بیان آن به کار رفته در اعطای حمایت موثر نمیباشد در خصوص نرم افزارهای رایانهای نیز وضع به همین منوال است؛ اثر- نرم افزار – بدون در نظر گرفتن روشی که در بیان آن به کار رفته مورد حمایت قانون میباشد.
از طرفی ماده ۵ قانون فوقالاشاره از جمله حقوق مادی مورد حمایت قانون را در بند ۵ خود حق بر ترجمه بیان میکند. به این معنا که برای ترجمهی اثر پدید آمده توسط پدیدآورنده از زبانی به زبان دیگر باید از وی کسب اجازه نمود و بدون اخذ این اجازه نقض حق رخ میدهد
با توجه به دو مقدمهی مزبور باید گفت در نرم افزارهای رایانهای نیز پدیدآورنده از حق مادی ترجمه برخوردار است. منتها اجرای حق ترجمه در نرم افزارهای رایانهای چهره ویژهای مییابد
چرا که زبان مورد استفاده در پدید آوردن این اثر با زبان رایج بشری متفاوت است ولی این تفاوت نمیتواند مانع از اجرای حق ترجمهی پدید آورنده شود. در نتیجه از آنجا که زبان نرم افزار نیز در بین متخصصان فن جایگاهی مشابه زبان بشری دارد. اثر پدید آمده توسط مولف آن صرفنظر از زبان مورد حمایت میباشد و این حق انحصاری پدیدآورنده است که اثر خود را به هر زبانی تهیه و منتشر نماید.
بنابراین، اگر برنامهای توسط پدیدآورندهای به زبان VBA نوشته شود و دیگری بدون اجازهی وی همان برنامه را به زبان دیگری چون +C برگردان کند، حق پدید آورنده را نقض نموده است. از این استدلال این نتیجه حاصل میگردد که اثر مورد حمایت قانون است صرفنظر از آنچه به عنوان ابزار اولیهی بیان آن اثر مورد استفاده قرار گرفته است.
یعنی، نرم افزار مورد حمایت قانون است صرفنظر از آنکه با چه زبانی و در حقیقت با چه سورسی تدوین شده است. اگر چه از نظر فنی یکی از ابزار نرم افزاد سورس میباشد، اما اثر پدیدآورنده که مورد حمایت قانون میباشد آن بخشی است که تجلی خارجی مییابد، صرفنظر از عناصر سازندهی آن.
- وکیل محترم متهم موضوع لزوم بررسی دو سورس را از جهت الزام فنی مطرح نمینمایند بلکه با ادعای لزوم بررسی دو سورس میخواهند در این لفاف سورس نرم افزار سومی را ارائه کنند که وسیلهی ارتکاب جرم نبوده است و مسیر تحقیقات را از بررسی وسیلهی ارتکاب -جرم که انتساب آن به متهم مسلم است و به اثبات رسیده- منحرف سازند چرا که مدت ۱۰ ماه از اقامه دعوای کیفری و بیش از یک سال از فروش و نصب نرم افزار غیر مجاز وقت مناسبی است برای تهیه یک نرم افزار سوم و متفاوتی که با ارائهی آن مسیر تحقیقات در خصوص وقوع جرم نقض حقوق پدیدآورندگان نرم افزار …… منحرف گردد و اصابت به واقع نکند.
–درخواست:
فلذا با عنایت به مراتب معروضه از آن مقام محترم تقاضا میشود کارشناسان محترم منتخب آن مقام هیئت سه نفره در خصوص لزوم انطباق نسخهی غیر مجاز بهره برداری شده …… با نسخهی تودیعی به شورای عالی انفورماتیک از نرم افزار …… و همچنین ارجحیت تطبیق دو نرم افراز مزبور بر مراجعه به سورس – بـه علت بی اعتباری سورسی که ممکن است متهم ارائه کند و همچنین عدم نیاز فنی به آن- ارشاد گردند چرا که ادعای وکیل محترم متهم مبنی بر لزوم تطبیق سورسمردود میباشد.
با توجه به اظهارات متهم مبنی بر اینکه نرم افزار …… و تمامی فرمهای آن توسط شرکت …… و برنامه نویسان آن طراحی گردیده است از ایشان خواسته شود که لیست پرسنل شرکت خود و قراردادهای منعقده را ارایه نمایند.
همچنین مستندات طراحی نرم افزار شامل Data Mode و تجزیه و تحلیل نرم افزار DFD یا روابط بین جداول و مواردی که مشخص نماید که ایشان چه میزان بر روی نرم افزار وقت صرف نموده است.
نسخه اجرایی نرم افزار نیز از ایشان درخواست گردد. و خواسته شود که لیست مشتریانی که ایشان به آنها نرم افرار …… را فروخته است ارایه گردد.
با توجه به مردود بودن ادعای شراکت از طرف آقای …… و همچنین اقرار مشارالیه در تحقیقات مبنی بر اینکه از طرف موکلین اینجانب صرفاً کاتالوگ و Demo در اختیار ایشان قرار گرفته است از ایشان در خصوص منشا واقعی دسترسی به سورس نرم افزار …… است جواب گردد.
در آخر جهت حمایت از تولیدکنندگان و همچنین حمایت از پدیدآورندگان نرم افزار مستدعی است، اوامر مقتضی در تسریع روند تحقیقات از سوی آن مقام محترم صادر گردد.
با تقدیم احترام
نام و نام خانوادگی وکیل
امضاء
