دادخواست پرداخت مابه التفاوت ارزش دیه زمانی تنظیم میشود که فردی که به وی دیه تعلق گرفته است، به دلیل تغییر نرخ دیه یا افزایش ارزش دیه در بازه زمانی میان وقوع حادثه و پرداخت دیه، درخواست دریافت مابهالتفاوت کند.
نمونه دادخواست پرداخت مابه التفاوت ارزش دیه
ریاست محترم دادگستری شهرستان ……
سلام علیکم، با احترام
با اجازه حاصله از یک برگ وکالتنامه ملصق به تمبر مالیاتی خاطر عالی را به وکالت از ناحیه خواهان مستحضر میدارد خواسته موکل به دلایل ذیل محل قانونی برای پذیرش داشته و درخور اجابت می باشد
…… مطروحه در شعبه…… دادگاه عمومی جزائی
1) بر اساس محتویات کلاسه پرونده شماره …… مطروحه در شعبه …… دادگاه عمومی جزائی (کیفری دو) …… موکل با وسیله نقلیه به شماره انتظامی ناجا …… با مورث خواهان¬های ردیف دوم برخورد نموده و منجر به فوت مرحوم …… شده و مقصر صددرصد حادثه شناخته شده است.
2) موکل دارای بیمه نامه به شماره …… تا تاریخ …… و گواهینامه معتبر به شماره …… حین حادثهبوده است.
3) در هفته اول موکل به شرکت بیمه گر مراجعه و پرونده مربوط به حادثه را تشکیل و مراتب را کتباً اعلام می دارد.
4) شرکت خوانده ردیف دوم با تحویل یک برگ حاوی برخی نکات پرداخت دیه¬ی مورث خواهان¬های ردیف دوم را منوط به صدور حکم قطعی مینماید (پیوست شماره ۵) و به سبب آن از مهلت های مقرر در ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ به نفع خود استفاده نموده و ضرر مسلمی را بر موکل بر خلاف قواعد فقهی و حقوقی تحمیل نموده است.
5) با اتمام سال وقوع حادثه و شروع سال جدید دیه ناگهان افزایش یافته و حال که دادنامه قطعی حاوی محکومیت موکل به پرداخت یک فقره دیه کامل مرد مسلمان واصل و تحویل شرکت بیمه خوانده ردیف دوم شده این شرکت مبلغ …… میلیون ریال معادل …… درصد از کل صددرصد دیه یوم الادا به حساب دادگستری (اجرای احکام) واریز نموده و از پرداخت الباقی دیه خودداری مینماید، و در پاسخ به مراجعات سقف تعهدات را ملاک عمل میداند و این در حالی است که موکل در زمان وقوع حادثه و تشکیل پرونده در شرکت بیمه دارای بیمه نامه حداکثری منطبق با دیه قانونی روز حادثه بوده است، و بهعلت تأخیر آن شرکت در پرداخت دیه و افزایش ناگهانی دیه مسئولیت خود را در این خصوص پذیرا نمیباشد.
6) به موجب مستفاد از قوانین موضوعه و احکام صادره از سایر محاکم قضایی بعنوان رویه: سوالاتی که به صرافت طبع به ذهن متبادر میشود و خودنمایی میکند، اینکه آیا بیمهگر نیز مانند مسئول حادثه از مهلتهای قانونی در خصوص پرداخت دیه بهرهمند میشود؟ و آیا در این صورت مسئول افزایش دیه نیز خواهد بود یا چون در مقام اعمال حق میباشد. باشد، مسئول افزایش نیست؟
به نظر میرسد بیمهگر چنین حقی را ندارد؛ زیرا مسئولیت بیمهگر براساس قرارداد به دو تعهد اصلی تحلیل میشود؛
1- تعهد در مقابل بیمه گذار مبنی بر اینکه مسئولیت او را پوشش دهد؛
۲- تعهد در مقابل شخص ثالث که اثر اصلی و هدف نهایی الزامی شدن بیمه میباشد. بیمهگر به اعتبار دوم، نمیتواند حق ثالث را عقب اندازد زیرا هر کدام از این دو تعهد دارای استقلال میباشند و نباید گفت که بیمهگر در حدود تعهد به بیمه گذار عهده دار مسئولیت میباشد.
با دقت در مجموع قواعد بیمهای، میتوان عدم تطابق بین این دو تعهد را به دست آورد؛ از باب درس پس دادن و نیک اندیشی و اخذ نتیجه مطلوبتر مثالی خواهم زد در مواردی مانند تعمد راننده بطلان قرارداد بیمه بیمهگر در مقابل مسئولیتی ندارد. اما در مقابل ثالث مسئول خواهد بود بنابراین بیمهگر باید بعد از احراز مسئولیت و نه گذشت مهلتهای مقرر، باید حق ثالث را پرداخت نماید و اگر به هر دلیل امتناع نمود، باید افزایش ارزش دیه را جبران کند.
در نمونهای از احکام صادر شده از محاکم عمومی مشهد دادنامه شماره ۸۳/۷۹۳ موضوع پرونده شماره ۲۰۲۱- ۸۴ شعبه ۴۵ دادگاه عمومی مشهد آمده است:
در خصوص دعوای آقای …… به وکالت از سوی خواهان …… بطرفیت خوانده شرکت سهامی بیمه …… به خواسته الزام خوانده به پرداخت مابه التفاوت مبلغ ۱۶ میلیون تومان تا ۸۹ درصد و به قتل غیر عمدی مرحوم …… به ورثه وی مقوم به مبلغ 62.500.000 ریال به انضمام خسارات دادرسی نظر به اینکه وکیل خواهان با تقدیم فتوکپی مصدق دادنامه شماره ……
مورخ …… صادره از شعبه …… دادگاه عمومی …… و نیز دادنامه …… مورخ …… صادره از این شعبه به انضمام بیمه نامه شماره …… مورخ …… صادره از سوی شرکت خوانده با این ادعا که خواهان برابر دادنامه صادره از سوی شعبه ……… دادگاه عمومی …… به اتهام قتل غیر عمدی محکوم به پرداخت یک فقره دیه موکله در حق اولیاء دم مرحوم …… شده است، و در زمان وقوع حادثه به موجب بیمه نامه استنادی دارای بیمه شخص ثالث بوده مع الوصف به رغم اینکه دادنامه مذکور قطعی شده و به شرکت خوانده ابلاغ گردیده متأسفانه شرکت خوانده از پرداخت دیه در سال صدور رأی (۱۳۸۲) امتناع ورزیده و دیه مورد نظر هر سال افزایش یافته النهایه در سال ۸۴ به موجب رأی صادره از شعبه ۴۵ اقدام به پرداخت 16.000.000 تومان دیه به اولیاء دم مرحوم نموده.
حال اینکه دیه مذکور در سال جاری 25.000.000 تومان میباشد و اینکه در نتیجه عدم پرداخت دیه در سال وقوع حادثه موجب افزایش آن از ۱۸ میلیون به ۲۵ میلیون تومان شده و اینکه مجموع دیه پرداخت ۸۹ درصد است، و اینکه خوانده مکلف بوده به همان نسبت تا مبلغ ۲۵ میلیون را پرداخت کند که نکرده است. تقاضای صدور حکم به شرح خواسته از باب تسبیب شده است.
خوانده علی رغم ابلاغ مطابق ماده ۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی نمایندهای به دادگاه معرفی نکرده و در نتیجه دفاعی در این خصوص صورت نگرفته و با عنایت به اینکه مطالعه محتویات پرونده استنادی موضوع رأی صادره از این شعبه و نیز مدارک ابرازی حکایت از صحت ادعای آقای …… وکیل و قصور خوانده در پرداخت دیه در زمان قطعیت حکم دارد لهذا دعوای خواهان به نظر دادگاه وارد و ثابت است،
و مستنداً به ماده ۳۳۱ قانون مدنی و مواد ۱ و ۱۱ قانون مسئولیت مدنی و مواد ۱۹۸ و ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی خوانده محکوم است به پرداخت
۱- مبلغ 62.500.000 ریال بابت اصل خواسته
2- مبلغ 1.200.000 ریال بابت هزینه دادرسی
۳- مبلغ 3.345.000 ریال بابت حق الوکاله وکیل در حق خواهان این رأی غیابی و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل واخواهی در همین شعبه میباشد. شعبه ۱۹ دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی نیز به موجب دادنامه شماره ۱۶۳/۱۴۳۶ مورخ …… دادنامه شماره ۱۶۳/۱۴۳۶- ۸۵/۹/۳۰ موضوع پرونده شماره ۸۵/۱۲۱۹ مقرر میدارد تجدید نظر خواهی شرکت سهامی بیمه …… به طرفیت آقای محمود …… با وکالت آقای علی اصغر ……. نسبت به دادنامه شماره ۸۳/۷۹۳ مورخ ۸۵/۵/۱۱ صادره از شعبه ۴۵ دادگاه حقوقی مشهد که به موجب آن تجدید نظرخواه به پرداخت مبلغ شصت و دو میلیون و پانصد هزار ریال بابت مابه التفاوت مبلغ دیه پرداختی در حق ورثه مرحوم رضا …… گردیده، وارد نیست زیرا با توجه به مجموع اوراق پرونده و مداقه در اظهارات و مدافعات طرفین دعوا و قطع نظر از اینکه تعهدات بیمه در مورد پرداخت دیه کامل متعلقه به موجب دادنامه شماره ۲۸/۷۲۷ مورخ ۸۴/۵/۶ به اثبات رسیده است.
با توجه به اینکه تعهد تجدیدنظر خواه به پرداخت دیه تا میزان مندرج در قرارداد بیمه در زمان تصادف میباشد و چون نامبرده از مهلت مقرر در ماده ۳۰۳ قانون مجازات اسلامی (منسوخ) در جهت پرداخت دیه استفاده کرده است. در نتیجه از باب تسبیب به تناسب افزایش ارزش دیه متعلقه مسئول پرداخت مابه التفاوت آن افزایش به نسبت افزایش یافته و به لحاظ همان استفاده از مهلت یاد شده میباشد و چون در این مرحله از دادرسی دلیل موجه و موثری که موجبات نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته را ایجاب نماید.
ارائه نداده و اعتراض نامبرده انطباقی با شقوق مختلف ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی ندارد. ضمن رد اعتراض معترض دادنامه تجدیدنظر خواسته را مستنداً به ماده ۳۵۸ قانون مارالذکر و ضمن تصحیح آن در قسمت پرداخت مابه التفاوت دیه به مابه التفاوت ارزش دیه تجدیدنظر خوانده به اولیاء دم مرحوم رضا …… دادنامه صادره را از حیث نتیجه عیناً مورد تأیید قرار میدهد این رأی قطعی است. (عین متن دادنامه)
بناءً به مراتب و معنونه در فوق:
و استناداً به مواد ۱۹۸ و ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی و ابواب یک و یازدهم از قانون مسئولیت مدنی و قواعد فقهی تسبیب و (من له الغُنم فعلیه الغُرم) و (لزوم ایصال الحق الى المستحق) رسیدگی و استماع خواسته و در مانحن فیه صدور حکم به شرح ستون خواسته از محضر دادگاه تحت استدعاست.
با تشکر و تجدید احترام
وکیل ……
