تمکین یعنی چه؟ عدم تمکین به معنا است؟ در این مقاله قصد داریم، به بررسی کامل و موشکافی کامل این دو موضوع بپردازیم :
به محض انعقاد عقد یا نکاح، وظایفی بر گردن زن و شوهر است، که شرع و قانون انجام آنها را واجب می‌داند. قانون میتواند مستقیماً بر انجام این وظایف نظارت داشته و یا حتی برای عدم انجام آنها، ضمانت اجرایی تعیین نماید. برای اطلاع دقیق از جزئیات موضوع تمکین تا انتهای این مطلب را همراه ما باشید :
تمکین یعنی چه ؟
به وظایف زن و مرد بعد از انعقاد عقد نکاح، تمکین گفته میشود. به بیانی دیگر، تمکین در حقوق خانواده به معنای پایبندی زن به وظایف زناشویی در برابر شوهر است. طبق قانون مدنی ایران، پس از عقد دائم، زن و شوهر ملزم به برقراری رابطه‌ای مشروع، همدلانه و متعهدانه هستند. در این میان، تمکین زن نقش محوری دارد. قوانین مرتبط با این موضوع به این شرح است :
- ماده 1102: پس از ازدواج، زن و شوهر ملزم به ایفای وظایف زوجیت می‌شوند.
- ماده 1108: اگر زن بدون مانع مشروع از تمکین خودداری کند، مستحق نفقه نیست.
- ماده 1114: زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند، سکونت داشته باشد مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.
بیشتر بخوانید : سوالات قاضی در جلسه تمکین در چه مورد است؟ + برای برد در دادگاه تمکین چه بگوییم ؟
عدم تمکین چیست ؟
عدم تمکین به حالتی گفته میشود که زن بدون داشتن دلیل موجه قانونی یا شرعی، از انجام وظایف زناشویی خود در برابر همسرش خودداری کند. این وظایف شامل سکونت در منزل مشترک، رفتار همدلانه، و رابطه زناشویی مشروع میشود.
در واقع، وقتی زنی بدون اجازه یا بدون عذر موجه، منزل را ترک کند، یا از رابطه زناشویی امتناع کند، یا حتی رفتاری سرد و بی‌تعهد در زندگی مشترک نشان دهد، دادگاه ممکن است این وضعیت را مصداق “عدم تمکین” بداند.
عدم تمکین مستقیم روی حقوق مالی زن، مثل نفقه دارد. همچنین میتواند برای مرد زمینه‌ای برای دادخواست الزام به تمکین یا حتی طلاق یک‌طرفه باشد. برای اطلاع از جزئیات بیشتر صفحه عدم تمکین زن را مطالعه کنید.
تمکین در قانون مدنی چیست؟
طبق مواد ۱۱۰۲، ۱۱۰۳ و ۱۱۰۸ قانون مدنی، پس از وقوع عقد نکاح، زن و شوهر باید با حسن معاشرت، همکاری و زندگی مشترک در کنار یکدیگر، حقوق و تکالیف زناشویی را رعایت کنند. تمکین در واقع همان پایبندی عملی به این وظایف است و هرگونه ترک آن میتواند پیامدهای قانونی داشته باشد.
معنی حق تمکین چیست؟
حق تمکین همان حقوق قانونی زن و شوهر در زندگی زناشویی است. وقتی عقد دائم بین زن و مرد ثبت میشود، قانون به مرد این حق را می‌دهد که انتظار داشته باشد، همسرش در چارچوب زندگی مشترک، وظایف زناشویی و خانوادگی‌اش را انجام دهد. به همین ترتیب زن هم حق دارد که از شوهرش انتظار احترام، امنیت، نفقه و رفتار انسانی داشته باشد. اگر این موارد رعایت نشود، زن میتواند از تمکین قانونی خودداری کند. در صورت امتناع زن یا مرد، از انجام وظایف قانونی، هر یک میتوانند به دادگاه مراجعه کرده، و حق خود را طلب کنند.
الزام به تمکین چیست؟
الزام به تمکین به دعوایی گفته میشود که مرد در قالب دادخواست در دادگاه خانواده علیه همسرش مطرح می‌کند. زمانی که زن بدون دلیل موجه از انجام وظایف زناشویی (اعم از زندگی در خانه مشترک یا رابطه جنسی مشروع) خودداری می‌کند.
به زبان ساده، وقتی زن از شوهر جدا زندگی می‌کند، منزل را ترک کرده یا رابطه زناشویی ندارد و هیچ دلیل قانونی و قانع‌کننده‌ای برای این رفتار وجود ندارد، شوهر میتواند از طریق دادگاه، او را به تمکین و بازگشت به زندگی مشترک ملزم کند.
آیا پرونده حقوقی دارید؟
وقت را از دست ندهید! همین حالا به شماره واتساپ زیر پیام دهید،
مشاوره رایگان
- وکیلان متخصص ایران دادگستر با بیش از 2 دهه تجربه موفق
- بیش از ۵۰۰ پرونده موفق در این حوزه
- پاسخ دهی سریع و رایگان!
- مشورت با وکیل حرفه ای
عدم تمکین زن یعنی چی؟
عدم تمکین زن یعنی اینکه زن بدون دلیل قانونی یا موجه، از انجام وظایف زناشویی و همسری خود در برابر شوهر خودداری کند. این وظایف شامل زندگی در منزل مشترک، رفتار همدلانه و رابطه زناشویی مشروع است. موارد زیر مصداق عدم تمکین زن است :
- ترک خانه شوهر
- خودداری از بازگشت به زندگی مشترک
- ترک رابطه زناشوئی
عدم تمکین مرد یعنی چی ؟
عدم تمکین مرد به حالتی گفته میشود که شوهر از انجام وظایف زناشویی و حقوق قانونی همسرش خودداری کند. این وظایف شامل پرداخت نفقه، تأمین مسکن، احترام به همسر، روابط زناشویی مشروع، و رفتار مناسب در زندگی مشترک است. مصادیق عدم تمکین از سوی مرد به این شرح است:
- نفقه و خرجی زن را نمی‌دهد.
- از برقراری رابطه زناشویی امتناع می‌کند.
- با زن به شکل تحقیرآمیز یا همراه با خشونت رفتار می‌کند.
- یا زن را از خانه بیرون می‌کند یا او را ترک می‌کند.
اگر می خواهید بدانید عدم تمکین مرد چه مجازاتی دارد، کلیک کنید.
انواع تمکین
تمکین در قانون به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
- تمکین عام
تمکین عام شامل موارد زیر میشود :
- سکونت در منزل مشترک تعیین‌شده توسط شوهر
- رعایت احترام و حسن معاشرت
- همکاری در اداره زندگی مشترک
- تمکین خاص
تمکین خاص شامل موارد زیر میشود :
- برقراری روابط زناشویی در چارچوب شرع و قانون
- اجتناب از امتناع بدون دلیل موجه
تفاوت اصلی این دو در این است که تمکین عام به کلیت زندگی مشترک مربوط میشود، در حالی که تمکین خاص به روابط زناشویی اشاره دارد.
تمکین صوری
تمکین صوری یا تمکین ظاهری به حالتی گفته میشود که زن به ظاهر به خانه مشترک بازمی‌گردد، یا نشان می‌دهد که با شوهرش زندگی می‌کند، اما در واقع از انجام واقعی وظایف زناشویی خودداری می‌کند. این رفتار ممکن است برای جلوگیری از قطع نفقه یا رد دعوای الزام به تمکین صورت بگیرد.
به زبان ساده، زن برای اینکه در ظاهر تمکین کرده باشد:
- وارد خانه شوهر میشود ولی از برقراری رابطه زناشویی امتناع می‌کند.
- رفتاری سرد، تحقیرآمیز یا پرخاشگر دارد که ادامه زندگی را عملاً غیرممکن می‌کند.
- یا فقط برای مدت کوتاه و ساختگی به زندگی مشترک برمی‌گردد و بعد دوباره خانه را ترک می‌کند.
شرایط و الزامات تمکین
زن و شوهر هر دو وظایفی در زندگی مشترک دارند، اما قانون در برخی موارد به زن حق می‌دهد از تمکین خودداری کند، از جمله:
- عدم پرداخت نفقه توسط شوهر
- خوف ضرر جانی، مالی یا شرافتی
- ابتلای شوهر به بیماری‌های مسری یا خطرناک
- نبود منزل مشترک مناسب
عدم تمکین و پیامدهای قانونی
اگر دادگاه حکم به عدم تمکین بدهد، زن در اصطلاح «ناشزه» شناخته میشود و ممکن است:
- نفقه‌اش قطع شود.
- مرد با اجازه دادگاه مجوز ازدواج مجدد بگیرد.
- در برخی موارد بر روند مطالبه مهریه یا سایر حقوق مالی تأثیر بگذارد.
مراحل دعوای تمکین در دادگاه خانواده
مراحل دعوای تمکین در دادگاه خانواده به این شرح است :
- ارسال اظهارنامه به همسر برای بازگشت به زندگی مشترک
- ثبت دادخواست تمکین در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
- ارجاع پرونده به شعبه دادگاه خانواده
- برگزاری جلسه رسیدگی و بررسی ادله
- صدور حکم تمکین در صورت احراز شرایط
مدارک لازم: سند ازدواج، شناسنامه، اظهارنامه، گواهی عدم سکونت مشترک
دفاعیات زن در دعوای تمکین
دفاعیات زن در دعوای تمکین شامل موارد زیر میشود :
- اثبات عدم پرداخت نفقه
- اثبات خطر جانی یا مالی
- ارائه مدارک پزشکی مبنی بر بیماری مسری شوهر
- نبود مسکن مناسب یا امن
نقش وکیل تمکین
پرونده‌های تمکین پیچیدگی‌های حقوقی خاصی دارند. یک وکیل متخصص تمکین میتواند:
- دفاعیات قانونی را به‌درستی مطرح کند.
- مدارک و مستندات را به‌موقع ارائه دهد.
- روند رسیدگی را تسریع کند.
حضور بهترین وکیل تمکین در کنار شما میتواند شانس موفقیتتان را در دادگاه به‌طور چشمگیری افزایش دهد؛ همین حالا اقدام کنید.
سوالات متداول
تمکین یعنی چه؟
تمکین یعنی انجام وظایف همسری توسط زن در برابر شوهر، شامل سکونت در منزل مشترک و رابطه زناشویی مشروع. در صورت امتناع بدون دلیل موجه، زن “ناشزه” محسوب میشود و ممکن است نفقه‌اش قطع شود.
الزام به تمکین یعنی چه؟
اگر زن بدون دلیل خانه را ترک کند یا از انجام وظایف همسری خودداری کند، شوهر میتواند از طریق دادگاه، دادخواست الزام به تمکین بدهد تا زن ملزم به بازگشت به زندگی مشترک شود.
آیا مرد هم باید تمکین کند؟
بله. تمکین فقط وظیفه زن نیست. مرد هم موظف به پرداخت نفقه، تأمین امنیت، رابطه زناشویی مناسب و رفتار محترمانه با همسرش است. در غیر این صورت، ممکن است زن بتواند از دادگاه شکایت کند.
آیا زن میتواند از شوهر به دلیل عدم تمکین شکایت کند؟
بله، اگر مرد وظایف قانونیاش مثل نفقه، رابطه زناشویی یا تأمین مسکن را انجام ندهد، زن میتواند از او به دلیل ترک انفاق یا عسر و حرج شکایت کند.
