۴ تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش چیست؟

 تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش چیست؟ یکی از مهمترین سوالات افرادی است که برای طلاق اقدام می کنند. در این صفحه قصد داریم، مفصلا به بررسی آن بپردازیم : 

 این دو، اصطلاح حقوقی در حیطه حقوق خانواده مجزا هستند و لازم است زوجینی که تصمیم به طلاق و جدایی دارند، تفاوت فی مابین آنها را بدانند. قانون گذار در قانون حمایت خانواده به تفکیک این دو مفهوم پرداخته و حسب مورد قاضی را ملزم به صدور حکم طلاق یا گواهی عدم امکان سازش کرده است. 

شما می توانید از طریق ارتباطی که در سایت به آن اشاره شده با وکلای خانواده ایران دادگستر در تماس باشید. و سوالات حقوقی خود را با وکلای ما در میان بگذارید.

در نظر داشته باشید، به طور کلی حکم طلاق یعنی، دادگاه رأی داده که طلاق انجام شود. و گواهی عدم امکان سازش یعنی دادگاه تشخیص داده که ادامه زندگی ممکن نیست و اجازه طلاق می‌دهد.

در چه مواردی حکم طلاق صادر می‌شود؟ 

حکم طلاق زمانی صادر میشود که، زن به دادگاه درخواست طلاق دهد. در واقع در این موارد زن بدون آنکه حق طلاق داشته باشد،( یعنی زن در زمان عقد ازدواج از مرد حق طلاق را نگرفته است.) به دلایلی مثل عسر و حرج از دادگاه درخواست طلاق می نماید. در نظر داشته باشید، در قوانین ایران زن حق طلاق ندارد.

پس در شرایطی که طلاق از طرف زن باشد، دادگاه به جای صدور گواهی عدم امکان سازش، گواهی طلاق را صادر می نماید.

مطابق ماده 1130 قانون مدنی : 

در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند‌.

نص ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی به این سؤال پاسخ می‌ دهد و بیان می‌ دارد که حکم طلاق در جایی که زوجه درخواست‌ دهنده بوده، صادر می‌ شود. و زوجه می‌ تواند با استناد به دلایلی از جمله:

1. عسر و حرج (قرار گرفتن در شرایطی که ادامه زندگی را برای زوجه دشوار کند.
2. اعتیاد شوهر به مواد مخدر و مشروبات الکلی
3. ترک زندگی زناشویی توسط زوج به مدت شش ماه تا نه ماه متوالی
4. ضرب و شتم و سوء رفتار زوج که غیرقابل تحمل برای زوجه باشد.
5. ابتلای زوج به بیماری صعب‌العلاج روانی یا ساری که زندگی مشترک را مختل کند.

🔗 بیشتر بخوانید : دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن

و سایر شرایطی که مصداق عسر و حرج باشد.

ماده 1119 قانون مدنی نیز همچنین به بررسی حق طلاق زوجه و دادن وکالت به او از طرف زوج اشاره دارد. چرا که به موجب این شرط که ضمن عقد یا به صورت جداگانه به زوجه داده شده او می تواند به صورت مطلق یا مقید، وکالت در امر طلاق داشته باشد و از زوج جدا شود.

نص ماده بیان می دارد:

طرفین عقد ازدواج می‌ توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد، در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند. مثل اینکه شرط شود، هرگاه شوهر زن دیگر بگیرد یا در مدت معینی غایب شود یا ترک انفاق نماید یا بر علیه حیات زن سوء قصد کند یا سوءرفتاری نماید که‌ زندگانی آن‌ها با یکدیگر غیر قابل تحمل شود زن وکیل و وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی خود را مطلقه‌ سازد.

در چه مواردی گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود؟

در موارد برای اجازه طلاق از سوی دادگاه گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود:

• وقتی طلاق توافقی است.
• وقتی طلاق به درخواست مرد است.
• وقتی درخواست طلاق از سوی زنی است که هنگام عقد نکاح حق طلاق را از سمت شوهر خود دریافت کرده است.

مطابق ماده 26 قانون حمایت خانواده : 

در صورتی که طلاق، توافقی یا به درخواست زوج باشد، دادگاه به صدور گواهی عدم امکان سازش اقدام و اگر به درخواست زوجه باشد، حسب مورد، مطابق قانون به صدور حکم الزام زوج به طلاق یا احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق مبادرت می‌ کند.

نص ماده فوق بیان می‌ دارد:

در شرایطی که طلاق از طرف مرد باشد و یا زوج و زوجه بخواهند به موجب طلاق توافقی از یکدیگر جدا شوند، حکم طلاق صادر نمی شود؛ بلکه قاضی به موجب گواهی که صادر می کند به زوجین حق ثبت طلاق را می دهد که به آن گواهی عدم امکان سازش گفته می شود. برای اینکه گواهی صادر شود و در اختیار زوجین قرار بگیرد می بایست تشریفات راجع به طلاق توافقی رعایت گردد تا دادگاه به موجب این گواهی، حق ثبت طلاق را به زوج و زوجه بدهد؛همچنین است در جایی که تقاضا دهنده طلاق مرد است. اما در جایی که درخواست دهنده طلاق زن است این گواهی صادر نگردیده و دادگاه به موجب دلایل موجهی که از سوی زوجه به دادگاه خانواده ارائه شده خواسته زوجه را پذیرفته و حکم طلاق را صادر می کند.

🔗بیشتر بخوانید : تفاوت درخواست طلاق از طرف مرد یا زن

تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش

از تفاوت های بین حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش می توان به موارد ذیل اشاره کرد : 

1. مهمترین تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش این است که  حکم طلاق به معنی دستور دادگاه برای جدایی و گواهی عدم امکان سازش به معنی اجازه دادگاه برای طلاق است.
2. مدت اعتبار حکم طلاق شش ماه و مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش 3 ماه است.
3. جایی که طلاق توافقی است و یا زوج تقاضا دهنده طلاق است به موجب نص صریح ماده ۲۶ قانون حمایت خانواده، گواهی عدم امکان سازش صادر می گردد. اما در جایی که زوجه تقاضا دهنده طلاق است و دادخواست خود را با ارائه دلایل موجه و قانونی به دادگاه ارائه می دهد حکم طلاق که حکمی قضایی است، صادر می  گردد. لازم به ذکر است که  گواهی عدم امکان سازش حکم قضایی نبوده و صرفا مجوزی برای ثبت طلاق توافقی و طلاق یک طرفه از طرف مرد می باشد.
4. حکم طلاق یعنی دادگاه به ماهیت دعوا ورود کرده و پس از شنیدن  دفاعیات طرفین، حکم طلاق را صادر می نماید. اما برای گواهی عدم امکان سازش لزومی برای  ورود به ماهیت دعوی وجود ندارد، و در واقع تصمیم به طلاق را تایید می نماید.

🔗بیشتر بخوانید: تکلیف مهریه در گواهی عدم سازش

مورد	حکم طلاق	گواهی عدم امکان سازش
ماهیت	رأی دادگاه برای صدور طلاق (معمولاً در طلاق به درخواست زن یا در موارد خاص)	مجوز رسمی برای مراجعه به دفتر ثبت طلاق (معمولاً در طلاق توافقی یا طلاق به درخواست مرد)
مراحل بعد از صدور	بعد از قطعیت حکم، زوج باید به دفترخانه مراجعه کند	ظرف ۳ ماه باید برای ثبت طلاق اقدام شود؛ در غیر این صورت اعتبار ندارد
کاربرد اصلی	بیشتر در طلاق‌های غیرتوافقی یا طلاق به درخواست زن	بیشتر در طلاق توافقی یا طلاق به درخواست مرد
قابلیت تجدیدنظر	دارد	دارد، ولی در زمان محدود و خاص
مدت اعتبار	پس از قطعیت، دائم است	فقط ۳ ماه از تاریخ صدور اعتبار دارد

سوالات متداول