در این مقاله از ایران دادگستر قصد داریم به بررسی جرم و مجازات عدم استرداد لاشه چک و همچنین قانون جدید استرداد لاشه چک بپردازیم، پس همراه ما باشید.
اگر میخواهید اطلاعات بیشتر در استرداد لاشه چک ، هزینه دادرسی استرداد لاشه چک و یا دادخواست استرداد لاشه چک داشته باشید، کلیک کنید.
جرم عدم استرداد لاشه چک چیست؟
به طور کلی برای عدم استرداد لاشه چک جرم انگاری نشده است (یعنی یک جرم مستقل نیست.) اما برخی شرایط می‌تواند جنبه کیفری یا حقوقی پیدا کند. ای مورد در دو حالت کلی تعریف میشود:
- اگر چک نقد شده یا باطل شده ولی لاشه آن مسترد نشده باشد:
در این حالت کسی که لاشه چک را در دست دارد، موظف است، آن را به صاحب آن بازگرداند. اگر از لاشه چک سوءاستفاده شود، به طور مثال مجدد برگشت زده شود، جرایم کیفری مانند کلاهبرداری، خیانت در امانت یا جعل مطرح میشود.در صورت عدم سوءاستفاده، معمولاً موضوع در قالب دعوای حقوقی و الزام به استرداد پیگیری میشود.
- اگر دارنده چک با علم به وصول وجه، از استرداد لاشه خودداری کند:
ممکن است رفتار او تحت عنوان خیانت در امانت یا کلاهبرداری قابل تعقیب باشد، البته در این موارد اثبات سوء نیت بسیار مهم است.
استناد قانونی جرم ها به این شرح است:
- مطابق ماده 673 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): «هر کس از سفید امضایی که به او سپرده شده سوءاستفاده کند، به حبس محکوم میشود.»
- مطابق ماده 674 قانون مجازات اسلامی: در مورد خیانت در امانت، اگر چک برای وصول یا امانت داده شده و سوءاستفاده شود، مشمول این ماده خواهد بود.
بنابراین اگر شما شخصی هستید، که لاشه چک شما در دست دیگری است، می توانید در اولین مرحله اظهارنامه رسمی برای استرداد لاشه چک ارسال کنید. تا در صورت امتناع شخص می توانید دادخواست حقوقی برای الزام به استرداد لاشه چک به دادگاه ارائه دهید. همچنین در صورت وقوع سوءاستفاده، بحث شکایت کیفری مطرح میشود.
آیا پرونده حقوقی دارید؟
وقت را از دست ندهید! همین حالا به شماره واتساپ زیر پیام دهید،
مشاوره رایگان استرداد لاشه چک
- وکیلان متخصص ایران دادگستر با بیش از 2 دهه تجربه موفق
- بیش از ۵۰۰ پرونده موفق در این حوزه
- پاسخ دهی سریع و رایگان!
- مشورت با وکیل حرفه ای
مجازات عدم استرداد لاشه چک چیست؟
از آنجایی که در قانون ایران عدم استرداد لاشه چک مستقلاً جرم محسوب نمی شود، بنابراین قانون خاصی هم برای مجازات در نظر میگیرند. مجازات در نظر گرفته شده مطابق با نحوه عملکرد فرد و نیت او است. در ادامه بیشتر مجازات در نظر گرفته شده را بررسی می کنیم :
- اگر صرفاً لاشه چک مسترد نشود (بدون سوء نیت یا سوءاستفاده) : این مورد جرم محسوب نشده و در واقع یک مسئله حقوقی تلقی میشود. بنابراین با طرح دادخواست می توان نسبت به الزام به استرداد لاشه چک اقدام کرد. لازم به ذکر است که این مورد مجازات کیفری ندارد.
- اگر فرد با علم به پرداخت وجه، لاشه چک را مسترد نکرده و از آن سوء استفاده نماید : در این حالت فرد می توان دو جرم مختلف به شرح زیر را مرتکب شود:
- خیانت در امانت : اگر چک به عنوان امانت، یا برای کاری خاص به کسی داده شده باشد و او برخلاف امانت‌داری از آن استفاده کند، مشمول خیانت در امانت است. و مجازات خیانت در امانت 6 ماه تا 3 سال حبس است.
- کلاهبرداری : اگر فردی با نگه‌داشتن عمدی لاشه چک و استفاده مجدد از آن، قصد فریب طرف مقابل و بردن مال او را داشته باشد، مشمول کلاهبرداری میشود. و مجازات کلاهبرداری 1 تا 7 سال حبس و پرداخت جزای نقدی معادل مال گرفته‌شده است.
ماده قانونی استرداد لاشه چک
قوانین مربوط به استرداد لاشه چک به این شرح است:
- بر اساس ماده ۶۱۹ قانون مدنی ایران، امین موظف است که عین مالی یا هر چیز دیگری که به عنوان امانت دریافت کرده است بدون تغییر و رد کند و در صورتی که این کار را انجام ندهد، مسئولیت قانونی پیش روی او قرار می‌گیرد.
- بر اساس ماده ۶۲۰ قانون مدنی، امین باید مال ودیعه را به همان شرایط و وضعیتی که در زمان ودیعه کردن آن موجود بوده است، به موقع و بازگرداند. امین در این مورد مسئول نواقصی که از عمل خودش ناشی نشده باشد، نیست ولی در صورت وجود نواقصی که به عمل او برمی‌گردد، مسئولیت وی ممکن است ایجاد شود.
- بر اساس ماده ۲۳ قانون اصلاح قانون صدور چک (مصوب ۱۳۹۷) ، در صورتی که صادرکننده چک ادعا کند وجه چک را پرداخته یا تحویل لاشه چک را از دارنده درخواست کرده و دارنده از تحویل آن امتناع کرده باشد، می‌تواند با ارائه دلایل به مرجع قضایی صالح مراجعه کند و دادگاه پس از احراز موضوع، دارنده را ملزم به تحویل لاشه چک یا صدور حکم بر ابطال آن می‌کند.
- ماده ۱۰ قانون مدنی : اگر در قرارداد، بین شما و دارنده چک شرط شده باشد که بعد از پرداخت یا فسخ، لاشه چک باید مسترد شود، بر اساس ماده ۱۰ قانون مدنی قابل استناد و اجراست.
- ماده ۲۱۹ قانون مدنی : عقودی که بر طبق قانون واقع شده باشند، لازم‌الاجرا هستند مگر اینکه به رضای طرفین یا به علت قانونی فسخ شوند.
- ماده ۳ آیین‌نامه اجرایی مفاد اسناد لازم‌الاجرا (مصوب ۱۳۸۷) : اگر چکی صادر شده و بدهکار آن را پرداخت کرده ولی لاشه چک مسترد نشده، صدور اجراییه یا اقدام قضایی علیه صادرکننده دیگر مجاز نیست.
در مجموع، قوانین مدنی ایران امین را مسئول نگهداری و بازگرداندن مال ودیعه به شرایط اولیه می‌کنند و در صورتی که امین از این تعهدات پیروی نکند، ممکن است با مسائل قانونی مواجه شود.
قانون جدید استرداد لاشه چک
از موارد قوانین جدید استرداد لاشه چک می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم :
- رفع سوءاثر : در مواردی که شخص دارنده لاشه، چک برگشتی را به بانک تحویل داده یا رضایت‌نامه رسمی صادرکننده را ارائه نماید. امکان برداشت سوءاثر روی سوابق بانکی فرد وجود دارد.
- تغییر ماهیت دعوا : از آنجایی که در بیشتر موارد خواسته خواهان تنها دریافت لاشه چک است، پس این دعوا غیر مالی تلقی شده و هزینه دادرسی مصوب آن کاهش یافته است.
