شکایت کیفری مسامحه و اهمال در مراقبت به شرایطی اطلاق می‌شود که فردی با داشتن وظیفه و مسئولیت قانونی در مراقبت از شخص، اموال یا وظایف مشخص، این مسئولیت را به درستی انجام ندهد و در نتیجه خسارت یا آسیب وارد شود. این نوع اهمال‌کاری ممکن است در مواردی که نیاز به توجه و مراقبت دقیق وجود دارد، منجر به عواقب جدی و حتی پیگرد قانونی شود.
شکایت کیفری مسامحه و اهمال در مراقبت
دادستان معظم شهرستان ……
سلام علیکم- احتراماً
خاطر عالی را مستحضر می‌دارم، شکایت موکل علیه مشتکی عنه / عنهم به اتهام مسامحه و اهمال در مراقبت و ملازمه زندانی منجر به فرار به دلایل ذیل وارد بوده و متهم / متهمان مذکور شایسته تعقیب و تحمل کیفر قانونی می‌باشند.
بدواً شرح خلاصه ماوقع:
1) به موجب مستفاد از قانون مجازات اسلامی:
مرتکب جرم موضوع مأموری است که وظیفه حفظ» یا ملازمت یا مراقبت شخصی که فرار کرده به او سپرده شده است از این رو شخص مرتکب باید مأمور دولت و از مأمورینی باشد که «مأموریت خاص حفظ یا ملازمت یا مراقبت زندانی یا بازداشت شده را نیز داشته باشد».
بدین ترتیب که در رأی شماره ۳۲۹۸- ۱۳۴۹/۱۰/۱۱ شعبه دوم دیوانعالی کشور آمده است: زیرا ماده ۱۱۸ ق.م.ا. (۵۴۸ ق.م.ا) در مورد مأمورینی است که وظیفه مراقبت زندانیان یا توقیف شدگان را داشته باشند و مثلاً صرف خواب بودن یکی از مأمورین در ساعتی که مسئولیت زندان به عهده او نبوده و همچنین عدم اقدام مأمور دیگر به بیدار کردن او مستلزم توجه چنین مسئولیتی به آنها نخواهد بود.
توجه می‌دهد: اگرچه مقنن در ماده ۵۴۸ ق.م.ا. صرفاً از اهمال و مسامحه مأمور سخن به میان آورده لیکن به نظر برخی از اساتید حقوق، در اینجا منظور مقنن آن بوده که مأمور مرتکب «خطائی» شده باشد و این خطا ممکن است، به صورت یکی از مصادیق آن (بی احتیاطی بی‌مبالاتی عدم رعایت نظامات بی‌توجهی غفلت، مسامحه اهمال سهل انگاری و …) تجلی پیدا کند.
نتیجه اینکه تمام این مصادیق تحت عنوان کلی خطا قابل جمع هستند.و خطا مبنا و پایه جرایم غیر عمدی است. بنابراین مأمور مطابق حکم ماده ۵۴۸ ق.م.ا. مجازات می‌شود که در عمل خود سوء نیتی نداشته باشد منتها دادگاه رسیدگی کننده مکلف است. فعل یا ترک فعلی را که حمل بر مسامحه یا اهمال مأمور کرده است. در خود منعکس کند.
در این خصوص حکم شماره ۴۶۳- ۱۳۱۶/۶/۲۳ شعبه ۲ دیوانعالی کشور اشعار داشته: «اگر دادگاه در مورد اتهام پاسبان به فرار محبوس ماده ۱۱۸ ق.م.ع. بدون اینکه در حکم خود عمل یا انجام عملی را که حمل بر اهمال و غفلت شده قید و توصیف نماید حکم بر محکومیت او صادر کند، چنین حکمی صحیح نخواهد بود. زیرا حکم دادگاه باید به نحوی صادر گردد که جرم انتسابی روشن باشد تا موجب شبهه نگردد».
شرط تحقق جرم موضوع ماده ۵۴۸ ق.م.ا. مسامحه و اهمال مأموری است که موظف به حفظ یا ملازمت یا مراقبت فرد زندانی یا متهم بوده؛ از این رو چنانچه زندانی یا متهم علی رغم رعایت همه احتیاطات لازم از ناحیه مأمور باز هم موفق به فرار شود در این صورت نمی‌توان مسئولیتی متوجه مأمور دانست، لذا باید میان فرار زندانی و اهمال و مسامحه رابطه سببیت برقرار باشد تا بتوان مأمور را مسئول شناخت.
مقصود از متهم کسی است که تهمتی متوجه اوست و به عبارتی در مظان ارتکاب جرم قرار دارد از این رو فرقی نمی‌کند که هنوز حکم یا قرار مقام قضائی در خصوص وی امری را مقرر کرده باشد. یا خیر، به عبارتی صرف متهم بودن کسی به ارتکاب جرم برای متهم شناختن وی کافی است. لذا چنانچه مأموری که حسب قانون یا امر قضائی موظف به نگهداری و محافظت از چنین فردی می‌باشد.
در انجام وظیفه خود مسامحه و اهمال نماید و بواسطه آن متهم فرار کند جرم موضوع ماده ۵۴۸ ق.م.. محقق خواهد شد.
با حفظ مقدماتی که مذکور شد شکایت موکل علیه متهم یاد شده وارد می‌باشد.
چه اولاً: مسئولیت متهم در حفظ و ملازمت و مراقبت از فرد زندانی آقای …… محرز است.
ثانیاً: فرار فرد زندانی در تاریخ …… نیز ثابت است.
ثالثاً: با فرار زندانی اهمال و مسامحه توسط متهم پیش گفته نیز مدلل می‌باشد. رسیدگی و تعقیب مشارالیه و صدور قرار جلب به دادرسی تحت استدعاست.
با تشکر و تجدید احترام
وکیل شاکی ……
