دادخواست اعلام بطلان عقد بیع بعلت عدم تعیین مدت در خیار شرط زمانی مطرح میشود که در یک قرارداد خرید و فروش (عقد بیع)، شرطی مبنی بر حق فسخ قرارداد برای یکی از طرفین در نظر گرفته شده باشد، اما مدت زمانی مشخص برای استفاده از این حق تعیین نشده باشد. در چنین مواردی، به دلیل عدم تعیین مدت مشخص برای اعمال حق فسخ، کل قرارداد باطل تلقی میشود.
نمونه دادخواست اعلام بطلان عقد بیع بعلت عدم تعیین مدت در خیار شرط
ریاست محترم دادگستری شهرستان ……..
سلام علیکم
با احترام، به وکالت از ناحیه خواهان و با اجازه حاصل از مدلول یک برگ وکالتنامه ملصق به تمبر مالیاتی الکترونیکی خاطر عالی را مستحضر میدارم، خواسته موکل به دلایل ذیل اعتبار قانونی را واجد میباشد.
1) به موجب عقد بیع موضوع مبایعه نامه شماره ……. مورخ ……. انجام معامله در خصوص پلاک ثبتی ……. فرعی از ۴۷ اصلی قطعه ۸۳ واقع در بخش ……. به مبلغ یکصد و بیست و پنج میلیون تومان مابین صحابه دعوی محرز و مدلل است.
2) به ازای بخشی از ثمن معامله یک باب آپارتمان واقع در طبقه اول به مبلغ یکصد میلیون تومان و الباقی به مبلغ ۲۵ میلیون تومان پرداخت شده است.
3) به موجب مستفاد از قانون مدنی:
چنانچه در خیار شرط مدت قید نشود هم شرط و هم بیع باطل است.
4) در حاشیه وارد بر متن این بیع نامه قید شده است.
هر کدام از طرفین معامله را فسخ نماید باید مبلغ ۳۰میلیون تومان به طرف دوم پرداخت نماید. مانحن فیه شرط مزبور نوعاً و ماهیتاً خیار شرط بوده ولی «مدت» در آن قید نشده و به سبب عدم قید «مدت» حتی در خصوص زمان تحویل و زمان تنظیم سند رسمی در اشتراط خیار هم شرط و هم بیع هر دو باطل میباشند همانند آنکه کسی در عقد اجاره و یا صیغه موقت «مدت» قید نکند که در این صورت عقد اجاره و عقد نکاح منقطع باطل است.
بنائاً به مراتب و معنونه در فوق:
و استناداً به ماده ۴۰۱ قانون مدنی و مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی و رسیدگی و استماع خواسته و در مانحن فیه صدور حکم به شرح ستون خواسته از محضر دادگاه تحت استدعاست.
با تشکر و تجدید احترام
وکیل …….
نکته:
به یک نمونه رأی در ذیل توجه فرمائید:
در خصوص دعوی آقای ……. فرزند. ……. با وکالت آقای ……. علیـه آقای ……. فرزند …….
به خواسته: تأیید فسخ قرارداد مالی (اعلام فسخ عقد بیع موضوع بیع نامه مورخ ۷۸/۱۱/۱۶ شماره ۱۰۸۷۲ به شرح متن دادخواست به انضمام هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل) مقوم به 51.000.000 ریال ارزش منطقهای ملک 460/615/۳۷ ریال با عنایت به مفاد دادخواست تقدیمی و استماع اظهارات وکیل خواهان و مستندات دعوی، نظر به اینکه با فرض تلقی بند ۱۰ (بخش توضیحات) مبایعه نامه مذکور بعنوان خیار شرط مستنبط از عبارات مندرج در قرارداد قید مدت جهت تحویل و یا تنظیم سند رسمی جهت خیار شرط هم بوده است، و با توجه به اینکه استفاده از حق فسخ حسب تراضی طرفین مقید به مدت بوده و در خارج از مدت مقرر، این حق زایل گردیده است، و ادعای خواهان پس از گذشت سالیان طولانی با توجه فوریت خیار در مدت قابل استناد نمیباشد و با عنایت به اینکه تصرفاتی که نوعاً کاشف از رضای معامله باشد امضای فعلی است، و ادعای وکیل خواهان با موازین و مقررات قانون مدنی در مبحث خیارات انطباقی نداشته و کافی برای استحقاق خواهان نبوده و منافی با استفاده از خیار شرط در مدت مقرر میباشد. دعوی مطروحه به نظر ثابت تشخیص نداده لهذا بنا به مراتب فوق به استناد ماده ۱۹۷ قانون آئین دادرسی مدنی دادگاههای عمومی و انقلاب، حکم بر بطلان دعوی خواهان را در این خصوص صادر و اعلام مینماید، رأی دادگاه حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه محترم تجدیدنظر استان میباشد.
نتیجه گیری بر اساس قاعده فقهی «ترتب» (فعلیت یافتن واجب مهم در صورت انجام ندادن واجب اهم) تاریخ تسلیم مبیع در بند (۹) آمده و خیار شرط در بند (۱۰) قرارداد، لذا استدلال دادگاه مخدوش است.